این یاران امیرالمومنین (ع) به زبان تیز و برنده مشهورند
عطر حرم: این چهره ها گاه به سخنرانی در جمع می پرداختند، گاه تک به تک پیام را به افراد گوناگون منتقل می کردند و گاه ضمن گفتگو با یک نفر در یک جمع، آن افراد را بطور غیرمستقیم مخاطب قرار می دادند.
به گزارش عطر حرم به نقل از مهر، محمود مطهری نیا، عضو مرکز احیای امر دوده (علیهم السلام) در یادداشتی به معرفی برخی از صحابه امیرالمومنین (ع) پرداخته است که در ادامه آنرا می خوانیم. راه های مختلفی برای انتقال پیام برای مخاطب انبوه وجود دارد اما روشی که بازهم تازگی خودرا دارد و با آمدن ابزارها و روش های نوین، توانسته جایگاهش را حفظ کند سخنرانی است. تاریخ اسلام هم سرشار از چهره هایی است که ماموریت پیدا می کردند که بلندگوی معارف اسلامی باشند. این چهره ها گاه به سخنرانی در جمع می پرداختند، گاه تک به تک پیام را به افراد گوناگون منتقل می کردند و گاه ضمن گفتگو با یک نفر در یک جمع، آن افراد را بطور غیرمستقیم مخاطب قرار می دادند. در این نوشتار کوتاه با چند تن از اصحاب امیرالمؤمنین مقابل السلام آشنا می شویم که در عمل سخنگو و بلندگوی آن امام عزیز بوده اند. ۱. صعصعه بن صوحان فرزندان صوحان سه برادر بودند: صعصعه، زید و سیحان. همه در خدمت امیرمؤمنان مقابل السلام. زید و سیحان در جمل شهید شدند، صعصعه اما ماند با افتخار و سربلندی. تاریخ شخصیتی به سخنرانی و سخندانی امیرمؤمنان مقابل السلام سراغ ندارد. افتخار صعصعه این بود که در جنگ صفین به عنوان یک سخنران توانا و به تعبیر خود امام، «خطیب شحشح (زبردست)» نماینده آن حضرت شد تا نزد معاویه برود و از مواضع ایشان دفاع کند. او چنان سخنران توانایی بود که معاویه و مغیره هم به این مساله اذعان داشتند و البته از تیزی و گزندگی زبان وی در رنج بودند و از این شکایت داشتند که ناچار شده بودند به درخواست امام مجتبی مقابل السلام به او امان بدهند. ۲. عمار یاسر صحابی مشهور رسول خدا صلی الله مقابل و آله که پدر و مادرش نخستین شهدای اسلام بودند. بعد از هجرت به مدینه، در داستان ساخت مسجد النبی صلی الله مقابل و آله دیگر صحابه خیلی به او فشار آوردند. به آن حضرت گله کرد که اینان مرا کشتند. حضرت پاسخ داد: «چنین نیست و تو را گروه برانداز و شورشی خواهند کشت». همین بهانه کافی بود که هرگاه عمار از کسی یا گروهی دفاع کند برای طرف مقابل بد شود. بعد از سقیفه در کنار امیرمؤمنان مقابل السلام بود و در صفین هم کنار ایشان شهید شد. معاویه البته با جنگ روانی تمام تلاشش را به خرج داد تا از خود رفع بهتان کند و رسانه زده-های شام نشین هم اجمالاً مغالطاتش را باور کردند. در زمان خلیفه دوم مدتی را والی کوفه بود با ظرافت و رعایت مسایل امنیتی مردم را به دوستی مولایش فراخواند. رفتارهای ناشایست خلیفه سوم چنان شفاف بود که مواضع عمار هم علنی و شفاف شد و در مواردی با او درگیر شد. بعد از کشته شدن عثمان مردم را به امام فراخواند. «أین عمار» امیرالمؤمنین مقابل السلام سربند افتخارش شد تا قیامت. خوش به حالش که امامش دلتنگش شده بود. ۳. ابوذر غفاری سردسته تمام بلندگوهای صدر اسلام بود. سوای این که رسول خدا صلی الله مقابل و آله او را از دوده علیهم السلام خوانده بود، درباره ی اش فرموده بود: «آسمان بر کسی سایه نیفکنده و زمین، احدی را نپرورانده که راستگوتر از ابوذر باشد». روایات زیادی در ستایش او می توان یافت که کم سابقه هستند. با خلیفه نخست شجاعت ورزید و بیعت نکرد. هرچند خلیفه دوم مطلقاً نقل حدیث را ممنوع کرده بود، ابوذر اما می اظهار داشت: «والله اگر شمشیری را بر گردنم نهند تا از پیامبر خدا صلی الله مقابل و آله نقل روایت نکنم، تحمل بُرندگی شمشیر را بر ترک سخن رسول خدا صلی الله مقابل و آله ترجیح خواهم داد.» زمان خلیفه سوم منتقد جدی رفتارهایش بود و با صدای بلند انتقادهایش را فریاد می زد. به شام تبعیدش کرد آنجا همان رویه را البته تندتر با معاویه ادامه داد و آن قدر منطقه جبل عامل - همان جنوب لبنان امروز - را به تشیع فراخواند که معاویه با نگرانی برای عثمان نامه نوشت که اگر او را زودتر برنگردانی شام را از دست خواهی داد. به مدینه برگشت و باز انتقادهایش را فریاد زد. غیرقابل کنترل و تحمل ناپذیر بود. به ربذه در حومه مدینه تبعیدش کردند تا تنهای تنها و بدون این که کسی صدایش را بشنود از دنیا برود. صدایش خطرناک و قطع ناشدنی بود. ۴. میثم تمار یار امیرالمؤمنین مقابل السلام بود، ماه های آخر حکومت و زندگی امام بود که او را از صاحبش خرید و آزاد کرد. چند دهه قبل پیامبر صلی الله مقابل و آله نام واقعی و اصلی او را به امیرالمؤمنین مقابل السلام آگاهی داده بود. سخنرانی های وی در آن ایام خیلی به دست ما نرسیده ولی در حدی بوده که معاویه او را هم نام برده و لعنت کند. کارش خرما و خربزه فروشی بود، مأموریتش اما زنده نگه داشتن نام و یاد امیرالمؤمنین مقابل السلام در سالیان بعد از ایشان. از این حیث او با تمام سخنگوهای حضرت تفاوت داشت. میثم تا روزهای نزدیک عاشورا زنده بود و افشاگری می کرد. ابزار ویژه و متفاوت او هم پیشگویی بود. میثم را بیشتر به خبرهای غیبی اش می شناسند و زبان برّانش. به قدری زبانش تیز بود که ابن زیاد تاب نیاورد و کمی قبل از رخداد کربلا دست و پایش را بریدند و به همان نخلی آویختند که سال ها کنارش نماز خوانده بود و به همه گفته بود آنجا به دار آویخته خواهد شد. ۵. محمد بن ابی بکر امیرالمؤمنین مقابل السلام در سقیفه بنی ساعده دو رقیب داشت؛ اولی سعد بن عباده و دومی ابوبکر. دومی پیروز شد و دو سال و اندی بعد از دنیا رفت. اولی ناکام ماند و مدت کوتاهی بعد به گونه ای مشکوک کشته شد. پسر هر دو در طول مدتی که به غلط آنرا دوره خانه نشینی امیرالمؤمنین مقابل السلام می نامیم، چنان تربیت شدند که هر دو در دوره حکومت امام یار و یاور ایشان شدند؛ قیس پسر سعد فرمانده نظامیان شد و محمد پسر ابوبکر والی مصر. محمد در دوره خلیفه سوم بطور ویژه در مصر بود که روشنگری می کرد؛ سخنرانی پشت سخنرانی. هر جا هم لازم بود مقابل پدرش صحبت می کرد که پدرم حق امیرمؤمنان مقابل السلام را رعایت نکرد. اصلی ترین راهپیمایی های مقابل حکومت را مصری ها راه انداختند. نتیجه کارهای محمد را به وضوح می شد دید. حکومت را که امام به دست گرفت، مصر را به او سپرد. عمروعاص فاتح مصر بود در زمان خلیفه دوم و حکمران آنجا شد و خلیفه سوم عزلش کرد. حسرتش به دلش مانده بود. بعد از نهروان عمروعاص به مصر پسر ابوبکر حمله کرد. مالک اشتر به مصر نرسید و در حمله بعدی عمروعاص با وضعی وحشتناک محمد را شهید کرد. الغارات اثر ابراهیم بن محمد ثقفی، شرح نهج البلاغه از ابن ابی الحدید، ارشاد القلوب از حسن بن محمد دیلمی، نقش ائمه در احیای دین اثر سیدمرتضی عسکری، الکافی اثر شیخ کلینی، اِعلام الوری به اعلام الهدی از فضل بن حسن طبرسی، مناقب آل ابی طالب از ابن شهرآشوب، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد از شیخ مفید و لوح بینایی از آقای دلشاد تهرانی از منابعی هستند که می توان برای مطالعه بیشتر به آنها رجوع کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان عطرحرم در مورد این مطلب