ولادت باقرالعلوم،
تلفیق دیانت، سیاست و علم در مکتب امام باقر(ع)
به گزارش عطر حرم، قم یک کارشناس امامت پژوهی بیان نمود: ما به هیچ وجه نمی توانیم مسائل علمی حضرت را از مباحث سیاسی جدا نماییم، چونکه امام باقر (ع) در زمانی بودند که بعد از حادثه کربلا و در دوران امام سجاد (ع) فشارهای زیادی وجود داشت. در زمان امام باقر (ع) هم فشارها باقی است، ازاین رو حضرت روشنگری دینی را با عنایت به مساله امامت و ولایت، رهبری می کنند.
مریم اسماعیلی، کارشناس امامت پژوهی و کلام اسلامی در گفت و گو با ایسنا اظهار داشت: دوران امامت امام محمدباقر(ع) همزمان با فشارهای خلفای بنی امیه و حکام آنها در سراسر مناطق عراق و شام به ویژه بر شیعیان بود، حضرت در مقابل این فشارها موضع نظامی اتخاذ نکردند، برای اینکه هدف شان نگهداری هسته اصلی اسلام بود نه اسلامی که دستگاه بنی امیه به نمایش می گذاشت.
وی افزود: باتوجه به روایت بُنِیَ الاسلام (ارکان اسلام) که به پایه های پنج گانه اسلام یعنی نماز، زکات، حج، روزه و ولایت اشاره دارد، و در منابع شیعه و اهل سنت از پیامبراسلام(ص) و امامان شیعه(ع) نقل شده است، امام محمد باقر(ع) تاکید داشتند که هسته گمشده اسلام، یعنی ولایت و جانشینی پیامبر(ص) فقط برای فرزندان ایشان است که در دست ایشان نیست به همین جهت هم شیعیان را از همکاری با دستگاه خلافت منع می کردند.
اسماعیلی با اشاره به روایتی از برخورد خلفای بنی امیه با امام باقر(ع) اظهار داشت: هشام خلیفه بنی امیه باتوجه به محبوبیت و موقعیت فوق العاده امام باقر(ع) در مدینه، ایشان و فرزندشان امام صادق(ع) را به شام فرا خواندند و در دربار به اطرافیان دستور دادند که با ورود امام، به ایشان توهین و اهانت کنند.
وی افزود: امام باقر(ع) و فرزندشان وقتی وارد مجلس هشام شدند به جمع سلام کردند یک سلام عمومی به همه نه این که اول به خلیفه حشام بن حکم سلام کنند، سپس روی زمین نشستند این حرکت امام جایگاه هشام را می شکند و موجب می شود هشام خشمگین شده و شروع بدوگویی و توهین به امام کند.
این کارشناس مذهبی اضافه کرد: پس از آن که هشام و اطرافیان درست از توبیخ و اهانت برداشتند حضرت از جای خود برخاست و فرمود، ای مردم چه می گویید و به کجا می روید؟ شیطان می خواهد شما را کجا ببرد؟ خداوند بوسیله ما پیشینیان شما را هدایت کرد، شما حکومتی مستعجل و گذرا دارید، ما حکومت جاویدان داریم و پس از حکومت ما حکومتی نباشد؛ بعد از این سخنان هشام امام باقر(ع) را به زندان انداختند.
اسماعیلی اظهار داشت: امام باقر(ع) در زندان هم دست از افشاگری برنمی دارند و دستگاه خلافت را رسوا می کنند این امر مردم شام را تحت تأثیر قرار می دهد به همین دلیل هشام امام را باردیگر به مدینه بر می گرداند؛ در تاریخ آمده است در بازگشت به مدینه هشام دستور می دهد حضرت را بر مرکب های تندرو سوار کنند و در هیچ یک از مناطق و شهرهای بین مسیر توقف نکنند، سه روز بدون آب و غذا می پیمایند تا به مدینه می رسند.
وی افزود: براساس دستور خلیفه مردم مدینه در به روی امام بسته و اجازه ورود نمی دهند که امام بر بلندی اطراف رفته و با صدای رسا این چنین مردم مدینه را خطاب قرار می دهد که؛ «یَا أَهْلَ الْمَدِینَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ یَقُولُ اللَّهُ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ...» پیرمردی از اهالی مدینه مردم هشدار میدهد و به آنان یادآور می شود که این همان نهیبی است که شُعیب پیامبر بر سر گمراهان زمان خود زد و به آنان تفهیم می کند که هم حالا در مقابل همان پیامی قرار دارند که روزی گذشتگانشان در مقابل آن قرار داشتند و امروز اینان گذشتگان خودرا به خاطر نشنیده گرفتن آن پیام لعن و نفرین می کنند.
اسماعیلی تصریح کرد: باتوجه به انحرافاتی که بنی امیه ایجاد کردند امام بیشترین تکیه را بر کارهای فرهنگی و فکری قرار می دهند؛ به همین دلیل امام باقر(ع) شاگردان فراوانی تربیت کردند، همین طور امام باقر(ع) به تقیه اهتمام می ورزیدند؛ برای اینکه تعالیم اسلام توسط خلفای بنی امیه سرکوب می شد، بدین سبب حضرت به شکلی رفتار نمی کردند که اصل دین از بین برود و در کنار گسترش احادیث و فقه شیعی، به حساسیت های آن زمان توجه زیادی داشتند.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: محمد بن سنان و جابر بن یزید بن حارث که از مشاهیر فقها و محدثان و مفسران بزرگ شیعه است دو تن از یاران و شاگردان باوفای امام باقر(ع) هستند که نقش مهمی ایفا کردند؛ به نحوی که امام فرمودند: جابر نزد من مثل سلمان نزد پیامبر(ص) است.
وی اضافه کرد: گروه دیگری که در زمان امام باقر(ع) نقش بسیار مهمی داشتند و باید مخفی می ماندند جمع کننده اموال واجب شیعیان و بعد تقسیم کننده آنها بودند برای اینکه شیعیان در این دوران تحت فشار زندگی می کردند؛ این افراد نیز رازدار و اهل زهد بودند؛ فضیل بن یسار از اصحاب اجماع امام باقر و امام صادق(ع) است و روایات زیادی از ایشان نقل شده؛ امام صادق(ع) می فرمایند: هر کس که دوست دارد اهل بهشت را ببیند به فضل نگاه کند.
یک کارشناس امامت پژوهی بیان کرد: ما به هیچ وجه نمی توانیم مسائل علمی حضرت را از مباحث سیاسی جدا کنیم؛ برای اینکه امام باقر(ع) در زمانی قرار دارند که بعد از حادثه کربلا و در دوران امام سجاد(ع) فشارهای زیادی وجود داشته است. در زمان امام باقر(ع) نیز فشارها باقی است، بدین سبب حضرت روشنگری دینی را باتوجه به مسئله امامت و ولایت رهبری می کنند.
اسماعیلی در آخر اشاره کرد: در دوران امام باقر(ع) همین طور بواسطه اختلافات شدیدی که در دستگاه خلافت بنی امیه بوجود آمده بود این فرصت به تدریج در اختیار شیعیان قرار گرفت که به حضرت رجوع کنند و به همین علت ایشان توانستند نسبت به دوران سخت پس از واقعه کربلا و امامت امام سجاد(ع) تعالیم اسلام را آسان تر ترویج کنند.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب