دلیلهای حضور زنان در پیاده روی اربعین
عطر حرم: خراسان رضوی چهلمین روز شهادت امام حسین (ع)، نقطه عطفی در زنده شدن حرکت امام حسین (ع) شمرده می شود که در گذشته مطرح شده و در سالهای اخیر رشدیافته و ضمن افزایش چشم گیر زوار در همه شئون ارتقا یافته است.
در سالهای فعلی تحول عظیمی در پیاده روی اربعین رخ داده و هر سال هم گسترده تر از سالهای پیش شده است. زوار اربعین این مسیر را پیاده طی می کنند. جابر بن عبدالله انصاری، بیستم ماه صفر، ۴۰ روز پس از شهادت امام حسین (ع) وارد کربلا شد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تاسیس شد.
هرساله روز اربعین، خیل عظیمی از شیعیان و شیفتگان راه و مرام حسینی را از نقاط دور و نزدیک عراق، ایران، لبنان و اقصی نقاط جهان به کربلا می کشاند.
پیاده روی اربعین، اینطور علاقه ای پایدار و تنگاتنگ با زمان و مکانی خاص برای شیعیان و مشارکت کنندگان این آیین را رقم می زند. مفهوم «زیارت» در ادبیات شیعی نیز چنین دلالتی به این مفهوم در بستر آیین پیاده روی اربعین دارد، جایی که مشارکت کنندگان و دست اندرکاران تلاش می کنند تا نمایش آیینی از پیاده روی زوار از نقاط مختلف به سمت مقصد واحد یعنی کربلای معلی سامان دهند. اربعین مراسمی است که نقطه شروع و پایان دارد و در بطن آن معانی بسیاری تولید و بازتولید می شود.
ویژگی های موثر در مشارکت اجتماعی زنان
خاصیت های فرهنگی و ارزشی زنان دربرگیرنده متغیرهایی است که در رفتار مشارکت اجتماعی آنان تاثیر می گذارند و شامل موارد زیر است:
۱. نظم گرایی، جمع گرایی و میل به کار گروهی، نوپذیری، تقدیرگرایی و عدالت جویی، باور به ضرورت کوشش برای رفع تبعیض بین زنان و مردان در جامعه، باور به وجود نیروهای خارج از اراده فردی در تعیین امور و برنامه های زندگی است.
۲. خاصیت های خانوادگی زن که در تمایلات او به مشارکت و رفتار اجتماعی تاثیر دارند شامل پایگاه اجتماعی-اقتصادی خانواده، میزان پایبندی خانواده به سنت ها، نقش زن در تصمیم گیری ها، بعد خانواده، تعداد فرزندان و میزان انسجام خانوادگی است.
۳. خاصیت های جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی زنان، نظیر سن، پایگاه اجتماعی اقتصادی، وضعیت تاهل، مدت اقامت در شهر، سابقه مشارکت و میزان استفاده آنها از رسانه ها گروهی از عوامل متغیری هستند که به شکل گسترده ای تعیین کننده فرصت های رسیدن زن به موفقیت و رضامندی در زندگی شمرده می شود همچنین، براستفاده بهینه زنان از فرصت ها و وسایل نهادینه شده برای نیل به هدف های فرهنگی و انطباق با قواعد رفتار اجتماعی تاثیر می گذارند.
۴. خاصیت های گرایشی- انگیزشی زنان که شامل رقابت جویی، ازخودبیگانگی، خود اثربخشی و نیاز به پیشرفت است.
۵. تمایل زنان به مشارکت اجتماعی بر تمایلات اولیه و آمادگی روانی آنان برای عمل واقعی مشارکت و شرکت در فرایندهای اجتماعی مانند علاقه مشارکت در امور سیاسی نظیر شرکت در راهپیمایی هاو انتخابات و علاقه مشارکت محیط، نظیر پاکسازی محیط، کارهای خیریه و حفظ محیطزیست دلالت دارد.
حضور و مشارکت اجتماعی زنان از نظر اسلام
تحول جدی در نقش و جایگاه زنان، با ظهور اسلام خصوصاً در قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص) صورت گرفت که جایگاه و نقش جدی به زن در خانواده داده شد و وضعیت حقوقی وی به عنوان عضوی از خانواده و دارای شخصیت حقوقی در جامعه تثبیت و بسیاری از ظلم ها نسبت به او، تضعیف شد. به واقع، با ظهور اسلام کرامت انسانی زن احیا و زن در کنار مرد به عنوان نیمی از پیکره حیات بشری عنوان شد.
زن های صدر اسلام در امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و کارهای دیگر مشارکت داشتند. پیامبر اکرم (ص) از همان شروع رسالت خود، همگان ازجمله زنان را مورد خطاب و دعوت قرار دادند. از ین جهت، شاهد حضور نسبتاً چشم گیر زنان در حوادث مختلف این دوره هستیم. اولین فرد مسلمان خدیجه همسر ایشان، در مسجدالحرام همراه با حضرت به نماز جماعت می ایستاد. سمیه، اولین زن شهید اسلام، نمونه ای از ایمان و استقامت و مشارکت اجتماعی است.
برعکس جوامع غربی، اسلام به نقش مادران و زنان در جامعه بسیار تاکید دارد و معتقد می باشد باید مادران جامعه اصلاح شوند تا آینده جامعه تضمین شود. در اسلام هرکس زن را به بی سوادی و بی اعتنایی به شرکت در کارهای اجتماعی و مادر بودن و همسر بودن تشویق کند خیانت کرده است. زنان در جامعه اسلامی آزادند و از رفتن به دانشگاه و ادارات و مجلس به هیچ وجه جلوگیری نمی گردد. از چیزی که جلوگیری می شود، فساد اخلاقی است که زن و مرد نسبت به آن مساوی هستند و برای هر دو آنان حرام است.
حکمت الهی در این نهفته است که وقتی از امام حسین (ع) خواستند زنان و دختران را با خود همراه نکند، ایشان نپذیرفتند و اصرار داشتند که در این سفر حضور داشته باشند تا شاهد قابل اعتمادی برای روایت واقعه باقی بمانند. به جهت اینکه اعراب غالباً عادت داشتند مردها را از دم تیغ بگذرانند و سرهایشان را از تن جدا کنند تا پاداش دریافت کنند؛ همان کاری که با یاران حسین (ع) کردند. به همین دلیل، حضرت زینب (س) اصرار داشتند در این قیام همراه امام حسین (ع) باشند. باید توجه داشت که اگر ایشان به تنهایی به سرزمین کربلا می رفتند، هیچ شخصی از حقیقت این قیام آگاهی نمی یافت. برای اینکه یزید گروههای خبری زیادی داشت که کارشان دروغ پراکنی و نفاق بود.
حضرت زینب (س) با خطبه و سخنرانی خود، اندیشه مردم را تغییر داد. اگر زینب (س) و بانوان دیگر نبودند، امام زین العابدین (ع) نیز به شهادت می رسیدند و بدین سان از نسل پیامبر (ص) شخصی باقی نمی ماند.
از عصر عاشورا، نقش حضرت زینب (س) بیشتر و مسئولیت کاروان از آن به بعد به ایشان واگذار می شود، چون تنها مرد در کاروان، حضرت زین العابدین (ع) در این وقت به شدت مریض بودند و احتیاج به پرستار داشتند تا آنجا که دشمن بر این دستور بود که از جنس ذکور اولاد حسین (ع) هیچکس نباید باقی بماند، چند بار حمله کردند تا امام زین العابدین (ع) را از بین ببرند اما بعد خودشان گفتند «إنّهُ لما به»؛ این خودش دارد می میرد که حکمت و مصلحت خدایی بود تا حضرت امام زین العابدین (ع) زنده و نسل مقدس حسین بن علی باقی بماند. یکی از کارهای حضرت زینب (س) پرستاری از امام زین العابدین (ع) بود.
نقش حضرت زینب (س) در قیام امام حسین (ع)
نقشی که حضرت زینب (س) ایفا نمودند، کمتر از آن چه امام حسین (ع) انجام دادند، نبود و ایشان نقش تکمیل کننده ای در قیام داشتند. حضرت زینب (س) در این راه، امام حسین (ع) را یاری نمود؛ چونکه حضرت زینب (س) برای چنین روزی آماده شده بودند تا در مبارزه همراه و شریک برادرشان باشند.
زمانی که زینب (س) با عبدالله بن جعفر پیوند زناشویی بست، میان امام علی(ع) و او پیمانی بسته شد که در آن ذکر شده بود: «زینب آزاد است هرگاه که بخواهد همراه برادرش حسین باشد، بدون آنکه از همسرش اجازه بگیرد». زینب کبری نمونه برجسته تاریخ است که عظمت حضور یک زن را در یکی از با اهمیت ترین مسائل تاریخ نشان میدهد.
برگرفته از «چگونگی و دلیلهای حضور و مشارکت زنان ایرانی در پیاده روی اربعین، زینب انگوتی گلنگدری.
منبع: atreharam.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب