گزارش مهر از آئین سنتی مسلمیه تهران؛
حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) میزبان عزاداران غریب کوفه
به گزارش عطر حرم هر ساله با فرا رسیدن ایّام شهادت حضرت مسلم بن عقیل (ع) اولین شهید واقعه جانسوز کربلا، بنا بر سنتی دیرینه مراسم مسلمیه با حضور هیئت های عزاداری در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) برگزار می گردد.
خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه- فاطمه علی آبادی: هر ساله با فرا رسیدن ایّام شهادت حضرت مسلم بن عقیل (ع) اولین شهید واقعه جانسوز نهضت کربلا، بنا بر سنتی دیرینه مراسم مسلمیه با حضور هیئت های عزاداری در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) انجام می شود. همینطور روزهای ۶، ۷ و ۸ ذی الحجه در تقویم آئین های عزاداری شیعه با عنوان مسلمیه به ثبت رسیده است.
نقل شده بنیان گذار این آئین، مدیحه سرایی از اهالی کربلا به نام «حاج مرزوق» بوده است. حاج محمد مرزوق طلبه اهل کربلا بود که حدود ۱۳۰ سال پیش اهالی هیأت بزازهای بازار تهران از او دعوت می کنند تا به ایران بیایند ولی او قبول نمی کند اما به دنبال دعوت دوم که از جانب هیأت بنی فاطمه (س) صورت می گیرد، در سال ۱۲۷۰ هجری شمسی، از کربلا راهی ایران می شود و شیوه سینه زنی سنتی را در ایران بنیان نهاد که توسط هیأت بزازها، پیرعطاء و بنی فاطمه ادامه یافت.
بنابراین عزاداری مسلمیه در زمان حضور حاج مرزوق یعنی حدود ۱۳۰ سال پیش مرسوم شده است و از آن زمان تابحال هیأت های عزاداری با راه اندازی دسته عزا در این ایام به حرم عبدالعظیم حسنی (ع) می روند.
یکی از سنت های خوبی که از گذشته ادامه پیدا کرده و امروز هم در مسلمیه جریان دارد سنت چهارپایه خوانی است. این سنت در ایام تاسوعا و عاشورای بازار تهران هم حفظ شده است
دلیل این که هیأت های مذهبی حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) را برای برگزاری این مراسم معنوی انتخاب کردند میتوان به این روایت از امام هادی (ع) استناد کرد که فرمودند: «مَن زارَ عَبدالعَظیمِ الحَسَنی (ع) بِرِی کَمَن زارَ الحُسَین (ع) بِکَربَلا؛ اگر قبر عبدالعظیم را در شهر ری زیارت کنید، چنان است که گویی امام حسین ضد السلام را در کربلا زیارت کرده اید» ازاین رو باتوجه به آن که هیأت ها امکان حضور در کربلا را در این ایام ندارند بنابراین برای عزاداری در حرم عبدالعظیم حسنی (ع) حاضر می شوند.
ایام مسلمیه طلیعه محرم
لازم به تاکید است ایام مسلمیه طلیعه ماه پیروزی خون بر شمشیر، ماه محرم الحرام است که مشارکت جوانان و هیئات مذهبی، نمایانگر ظرفیت بالای فرهنگی این مراسم و آئین است ازاین رو با آمدن ایام مسلمیه طلیعه محرم و دو ماه عزاداری برای امام حسین (ع) و یاران با وفایشان است.
مراسم مسلمیه هر سال، از شب شهادت حضرت امام محمد باقر (ع) تا روز شهادت مسلم بن عقیل در حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی به مدت سه شب پس از نماز مغرب و عشاء برگزار می گردد و هیئت های مذهبی شهر تهران به اقامه عزا در رثای حضرت مسلم بن عقیل می پردازند سال جاری هم آستان حضرت عبدالعظیم (ع) به همین مناسب پذیرای عاشقان خاندان عصمت و طهارت است. مجاوران، زائرین و دسته جات مذهبی از سراسر کشور با شرکت در این مراسم که به مراسم مسلمیه مشهور است در کربلای ایران به نخستین شهید قیام امام حسین (ع) ابراز عشق و علاقه کرده و در رثای شهیدان کربلا به عزاداری می پردازند. دسته های سینه زن همینطور در صحن های حرم مطهر تجمع کرده و مراسم باشکوهی به یاد اولین شهید واقعه کربلای حسینی برپا می کنند. با عنایت به اقدامات قانونی و پیگیری های لازم که از سال ها پیش از سوی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم صورت گرفت در نهایت مراسم عزاداری مسلمیه شهر ری در سال ۱۳۹۹ ثبت ملی رسید. ثبت ملی مراسم عزاداری مسلمیه با دستور و امضای وزیر میراث فرهنگی وقت صورت گرفت و این سند به شماره ۲۰ هزار و ۱۰۱ الان در مرکز اسناد آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) نگهداری می شود.
یکی از علل مهم ثبت ملی آئین، سنن و مراسمات مذهبی آن است که باعث پیشگیری از سوء استفاده برخی کشورها می شود، گاهی مشاهده شده به سبب غفلت در ثبت ملی یک مراسم یا سنت سایر کشورها با ترفندهای مختلف آن مراسم را به نام خودشان ثبت کرده اند.
بر همین اساس با حاج مرتضی طاهری مداح خاندان (ع) به منظور واکاوی تاریخچه و فلسفه برگزاری آئین سنتی مسلمیه به گفتگو پرداختیم که حاصل آنرا در ادامه می خوانید:
مرتضی طاهری با اعلان اینکه حضرت عبدالعظیم هر ساله میزبان عزاداران غریب کوفه است، گفت: مراسم مسلمیه که امروز به سنتی سالیانه تبدیل گشته، از سالهای بسیار دور شروع شده است. تا جایی که بنده به خاطر دارم ۵۵ سال است که این مراسم را شاهد بودم. در زمان رژیم گذشته مراسم مسلمیه بعنوان یکی از شعائر مذهبی و شیعی توسط سه قشر مداحان، روضه خوانان و منبری ها برگزار می شد. بگونه ای که یک شب به مداحان، یک شب به روضه خوانان و یک شب هم به خطبا و منبری ها اختصاص داشت. شبی که مراسم مسلمیه توسط روضه خوانان برگزار می شد به سادات شیرازی معروف بود و می گفتند سادات شیرازی می آیند و مراسم را برگزار می کنند. همینطور هیئت های مختلف هم در مراسم مسلمیه شرکت می کردند. تاریخچه این مراسم گرانقدر در هیاهو و سیل گسترده ای که امروز از حضور هیئت های مختلف ایجاد می شود، کمی کمرنگ شده است.
وی اضافه کرد: الحمدلله امروز مسلمیه امتداد و جریان پیدا کرده است. در واقع انگیزه اصلی مسلمیه اعلام عزای محرم است. این روزها، روزهای شهادت امام محمد باقر (ع)، شهادت حضرت مسلم و روز عرفه هم هست اما مهم ترین هدف از مسلمیه اعلام آمادگی برای ورود به ماه محرم است.
یکی از علاقه های بنده و برادرم حاج محسن آقا همین بود که با مرحوم پدرم به مسلمیه می رفتیم، می ایستادیم و اجرای برنامه ها را تماشا می کردیم. دیدن این صحنه ها برای ما بسیار زیبا و مشوق بود
این مداح مشهور با اعلان اینکه خاطرات فراوانی از ایام مسلمیه دارد اظهار داشت: یکی از علاقه های بنده و برادرم حاج محسن آقا همین بود که با مرحوم پدرم به مسلمیه می رفتیم، می ایستادیم و اجرای برنامه ها را تماشا می کردیم. دیدن این صحنه ها برای ما بسیار زیبا و مشوق بود. دوران طاغوت تولیت حرم حضرت عبدالعظیم از سوی دستگاه شاهنشاهی منصوب می شد برای همین تولیت حرم دستور داده بود هر کسی برای اجرای برنامه می آید باید در انتها مراسم برای شاه دعا کند و اگر کسی دعا نمی کرد برایش گران تمام می شد.
طاهری افزود: مرحوم سید علی آقای میرهادی که حاج منصور و بعضی از مداحان در دعاخوانی خویش را شاگرد ایشان می دانند، برادری داشت که رئیس جامعه مداحان و به آقاشاه معروف بود. به سبب فشاری که برای دعا کردن شاه می آوردند سبب شده بود وقتی وی می خواست دعا کند دستش را روی سینه می گذاشت و می گفت خدایا حضرت شاه را از خطرات حفظ کن، در اصل خودش را دعا می کرد و آنها فکر می کردند شاه را دعا می کند.
وی یکی از سنت های خوب در آئین مسلمیه را چهارپایه خوانی برشمرد و اظهار داشت: یکی از سنت های خوبی که از گذشته ادامه پیدا کرده و امروز هم در مسلمیه جریان دارد سنت چهارپایه خوانی است. این سنت در ایام تاسوعا و عاشورای بازار تهران هم حفظ شده است. چهارپایه خوانی سنت بسیاری زیبایی است، در این سنت مداح روی چهارپایه می ایستد تا همه او را ببینند و صدایش را بشنوند، در گذشته به سبب نبودن ابزارهایی چون بلندگو مداحان از این روش استفاده می کردند تا عزاداران و هیئتی ها بهتر بتوانند از مراسم استفاده و بهره ببرند.
این مداح مشهور در انتها اشاره کرد: حسن مراسم های با شور و شکوهی که این روزها برگزار می گردد در این است که سنت های گذشتگان به نسل جدید و جوان انتقال پیدا می کند و جوان ها از سنت های خوبی که در گذشته وجود داشته، تاثیر می پذیرند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب