آیت الله جاودان:
پاكی و پاكدامنی بشر هدف اعلای همه ادیان الهی است
عطر حرم: یک استاد اخلاق با اشاره به هدف و نقش اصلی همه ادیان الهی اظهار داشت: طرحی که دین اسلام و همه ادیان آسمانی برای بشر دارند، این است که هدف اعلی و نقش اصلی همه آنها پاکی و پاکدامنی انسان ها است.
به گزارش عطر حرم به نقل از مهر، آیت الله محمدعلی جاودان از اساتید اخلاق شهر تهران، چهارشنبه ۱۹ آذرماه در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که به صورت مجازی از حسینیه مرحوم شیخ مرتضی زاهد برگزار شد، اظهار داشت: طرحی که دین و ادیان آسمانی برای بشر دارند، این است که هدف اعلای و نقش اصلی آنها پاکی و پاکدامنی است.
این استاد اخلاق با اشاره به آیه ۶ سوره مائده اظهار نمود: خیلی عجیب است که خداوند نیز در قرآن کریم می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیدِیکُمْ إِلَی الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَینِ»، ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر خواستید نماز بخوانید صورت هایتان و دست هایتان را بشویید و مسح سر و پا کنید.
وی افزود: بعد هم همین طور در ادامه آیه می فرماید: «وَإِنْ کُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ کُنْتُمْ مَرْضَیٰ أَوْ عَلَیٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْکُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیمَّمُوا صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَأَیدِیکُمْ مِنْهُ» اگر جنابت برای شما پیش آمد، غسل کنید؛ اگر مریض بودید یا در مسافرت به بی آبی گرفتار شدید و دیگر موارد، از یک خاکِ پاک تیمم کنید.
همه دستورات دین برای تطهیر شدن انسان
آیت الله جاودان به موضوع تطهیر و پاکی انسان بعنوان اولویت اصلی دستورات دینی اشاره و بیان کرد: حرف اصلی و مورد بحث ما اینجا است که در ادامه این آیه، خداوند می فرماید: «مَا یرِیدُ اللَّهُ لِیجْعَلَ عَلَیکُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَٰکِنْ یرِیدُ لِیطَهِّرَکُمْ وَلِیتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» ما نخواستیم شما را در سختی بیندازیم. خدای تبارک و تعالی اراده نداشته که شما را در سختی بیندازد، بلکه او اراده داشته که شما را تطهیر کند.
وی اشاره کرد: همه دستورات دینی می فرماید که این دستور پس از تیمم است، که در تیمم شما خودرا به خاک می مالید و دست را به خاک می زنید و سپس به صورت می کشید. «یرِیدُ لِیطَهِّرَکُمْ» با آنکه انسان خودش را به خاک بمالد نمی سازد، اما معلوم می شود که مسئله یک مسئله کلی در دین است که همه دستورات برای این است که شما را تطهیر کنند. در ادامه دستورات دینی آمده که خمس و زکات بدهید، حج بروید، نماز بخوانید، روزه بگیرید، تا تطهیر شوید. و این یک طرح کلی برای کل دین است که فرمودند برای کل دین دستور و هدف این است که بندگان خدا تطهیر شوند.
تطهیر انسان هدف حداقلی نماز
این استاد و محقق حوزوی هدف حداقلی نماز را تطهیر انسان دانست و اظهار داشت: اگر وضو بگیرید و دست ها و صورت را بشورید و سر و پا را مسح کنید، مثلاً فرض کنید تطهیر می شود. ناگزیر پای انسان یا سر او باید پاک باشد، که روی پا و سر پاک مسح کشید که اینها طرح های حداقلی از تطهیر است که بدن و ظاهر پاک شود.
وی اضافه کرد: البته گفته می شود اگر وضو می گیرید و صورت را می شویید صورت از گناهانش پاک می شود؛ اگر نماز می خوانید مثل این است که در یک نهری غسل کرده اید. در روایت آمده است که اگر کسی ۵ بار در روز خودرا شستشو دهد، دیگر چرکی در بدن او باقی نمی ماند؛ و هدف نماز تطهیر و پاک نمودن انسان است و این حداقل های آنست.
آیت الله جاودان بمراتب بالاتر تطهیر اشاره و بیان کرد: مراتب بالاتر هم برای تطهیر است که مرتبه دوم آن این است که اگر شما با حسادت خودت می جنگید، چشم خودرا پاک نگه می دارید و به نامحرم نگاه نمی کنید، زبان خودرا از غیبت و دروغ حفظ می کنید؛ اینها هم یک مرحله از تطهیر است که شما می کوشید از اعمال بد که همه رجس و پلیدی هستند خودرا پاک نگه دارید؛ و این هم یک مرحله بالاتر از تطهیر است تا جایی که به مرحله بالای از تطهیر را کسب می کنید.
این استاد اخلاق اشاره کرد: درباره مراتب بالاتر از تطهیر در قرآن آیه ۱۲۵ سوره انعام آمده که می فرماید: «فَمَنْ یرِدِ اللَّهُ أَنْ یهْدِیهُ یشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ ۖ وَمَنْ یرِدْ أَنْ یضِلَّهُ یجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یصَّعَّدُ فِی السَّمَاءِ ۚ کَذَٰلِکَ یجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَی الَّذِینَ لَا یؤْمِنُونَ؛ پس کسی را که خدا بخواهد هدایت کند، سینه اش را برای [پذیرفتن] اسلام می گشاید؛ و کسی را که [به خاطر لجاجت و عنادش] بخواهد گمراه نماید، سینه اش را چنان تنگ می کند که گویی به زحمت در آسمان بالا می رود؛ خدا اینگونه پلیدی را بر کسانی که ایمان نمی آورند، قرار می دهد.».
وی افزود: هر کس را که خدا اراده کرده که او را هدایت کند به او شرح صدر عطا می کند، و در مقابل هر کس را اراده کرده که گمراه کند به او ضیق صدر می دهد و سینه اش را تنگ قرار می دهد. که البته خدای متعال اراده گمراهی برای هیچ کس ندارد مگر خود شخص گمراهی را بخواهد و ظلم و گناه کند؛ چنین کسی که خودش گمراهی را خواسته است این گرفتار گمراهی خواهد شد.
این استاد اخلاق اشاره کرد: در آخر آیه هم آمده است که کسی که گناه می کند و غرق در گناه است اصلاً ایمان ندارد، اما اگر گاهی گناه می کند به خاطر این است که ایمان کمی دارد و ایمان او نقص دارد. حالا در مقابل کسی را که خدا می خواهد او را هدایت کند به او شرح صدر می دهد.
خطر تبدیل اعمال بد به اخلاق بد و تبدیل آنها به گمراه شدن انسان
آیت الله جاودان با هشدار خطر تبدیل شدن اعمال بد به اخلاق بد اظهار نمود: اعمال بد برای انسان اخلاق بد را به بار می آورد و اخلاق بد موجب گمراهی می شود. کسی که نمی تواند ببیند که دوست او به مقامی یا مرتبه بالایی رسیده است؛ مثلاً برنده یا شاگرد اول شده و … این فرد در قلب خود نمی تواند این موفقیت دوست خودرا ببیند و در قلبش احساس تنگی و فشار می کند. اما در مقابل کسی که می بیند دوستش به مقامی رسیده است و مرتبه بالایی را کسب کرده خوشحال می شود و این خوشی و شادمانی را احساس می کند و این سعه صدر را در درون خود حس می کند و آن فرد هم در مقابل این ضیق صدر را حس می کند.
وی افزود: نتیجه این که اگر اعمال بد زیاد شود و به اخلاق بد مانند حسادت، بخل، کینه، تکبر و … برسد اینها یک مجموعه اعمال بدی است که ضیق صدر به بار می آورند تا جایی که احساس ضیق صدر را هم فرد حس می کند؛ اما در مقابل اگر اخلاق خوب در اثر اعمال خوب کسب شد، فرد احساس واقعی سعه صدر را حس می کند، یعنی آنرا وجدان می کند و می یابد. که نشانه دارای بودن صفات خوب همین داشتن سعه صدر است. وقتی کینه در دل نیست آن فرد یک سعه صدر یافته است؛ تکبر انسان را خفه می کند، حالا این فرد تکبر ندارد و احساس سعه صدر می کند، و واقعاً این احساس راحتی و شادی و خوشی را دارد که اسم آن شرح صدر است.
آیت الله جاودان اظهار داشت: شرح صدر برابر با پاک شدن سینه و قلب انسان از اخلاق بد است و در مقابل ضیق صدر ثمره اعمال بد است که اخلاق بد به بار می آورد و ضیق صدر نتیجه آنست. و این مرحله سوم پاکی است. او در آخر اظهار نمود: گفته شد که یک پاکی ظاهر است که با وضو، غسل و تیمم انجام می شود و بدن تمیز می گردد، که مرحله اول تطهیر و پاکی است؛ مرحله دوم اینکه فرد اعمال بد مانند دروغ و غیبت را انجام نمی دهد و به جد از نگاه به نامحرم پرهیز می کند، اموال و حقوق مردم را ضایع نمی کند، که این مرحله دوم تطهیر و پاکی است؛ و مرحله سوم هم اینکه ریشه همه گناهان را از دل و قلب خود پاک می کند، که گفته شد ریشه همه گناهان تکبر، کینه و حسد است که اینها یک مجموعه صفات بد است که اگر اینها پاک شد و صفات خوب آمد این مرحله سوم تطهیر و پاکدامنی است.
منبع: atreharam.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب