در مراسم چهل سالگی مركز اعلام شد
مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی وقف شد
به گزارش عطر حرم، در مراسم چهل سالگی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، رئیس این مرکز اعلام نمود مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی وقف ایران و مردم ایران است.
به گزارش عطر حرم به نقل از ایسنا، مراسم چهلمین سالگرد تأسیس مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، امروز (شنبه، یازدهم اسفندماه) در مرکز همایش های این مرکز انجام شد.
سیدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی در متنی مکتوب و در سخنانی اظهار داشت: «اکنون بیشتر از ۴۰ سال از آن روز می گذرد که مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی به شکل قانونی در زمستان ۱۳۶۲ به ثبت رسید. راهی دراز و پرفرازونشیب پشت سر گذاشته ایم. انتشار دائرة المعارف بزرگ اسلامی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی، موفقیت بزرگ این مرکز است که فارسی آن به مجلد ۲۵ رسیده و جلد ۲۶ هم در آستانهٔ انتشار است. دانشنامه های تخصصی دیگر هم در دست تألیف و تدوین است که مجلداتی از آنها هم انتشار یافته است؛ مانند: دانشنامه‌ی ایران، دانشنامه‌ی تهران بزرگ، دانشنامه‌ی فرهنگ مردم ایران، دانشنامه‌ی حقوق ایران، دانشنامه‌ی هنر ایران، دانشنامه‌ی زبان ها و گویش های ایرانی، دانشنامه‌ی خلیج فارس و دانشنامه‌ی ایران باستان. همینطور تألیف و تدوین مجموعه‌ی بیست جلدی تاریخ جامع ایران و مجموعه‌ی پنج جلدی جغرافیای جامع ایران را بر این کارنامه باید افزود. همکاری شمار قابل توجهی از متخصصان ایرانی و گاه غیرایرانی، یکی از بزرگ ترین و مهم ترین دستاوردهای این مرکز در سطح ملی است. به همه‌ی این ها باید افزود، تشکیل کتابخانه ای عظیم با بیشتر از یک میلیون و ۳۰۰هزار جلد کتاب در زمینه های تخصصی اسلام شناسی و ایران شناسی و بیشتر از ۱۸۵ مجموعه‌ی شخصی از معاریف این کشور که هر یک گنجینه ای بی همتاست. با همت مدیریت این کتابخانه، فهرستواره‌ی کتاب های فارسی و هم لیست مقالات فارسی در دست تدوین است. همینطور لیست کتاب های خطی و چاپ سنگی این کتابخانه در دست انجام است. شورای عالی علمی مرکز همواره مجمعی از بزرگان علم و پژوهش و فرهنگ ایران در نیم قرن اخیر بوده است. از تمام مهم تر، نسلی از محققان و محققان جوان در در این چهل سال در کار پژوهش و تألیف و ویرایش پرورش یافتند که مرکز همواره به آنها افتخار می کند و آنها را سرمایه های بی همتای فرهنگ ملی می داند.
فکر تألیف یک دائرة المعارف برای شناخت بهتر و عمیق تر فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی در شرایط سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عجیب و بسی دور از دسترس به نظر می رسید. در خلال نمایندگی دوره‌ی اول مجلس شورای اسلامی، در این اندیشه بودم که سیاست را رها کنم و بخصوص باتوجه به سوابق خانوادگی و تجربه های شخصی خود، به دنبال اهداف بزرگ فرهنگی باشم، چونکه شمار قابل توجهی از دوستداران و علاقمندان به انقلاب، مشتاقانه در میدان سیاست و امور حکومتی حضور داشتند و ظاهراً امور علمی و فرهنگی، چندان جذابیتی نداشت. با آن که هزاران کتاب و مقاله در موضوعات متعدد در ارتباط با فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی به زبان های مختلف نوشته و انتشار یافته است، این طور به نظر می رسید که برای شناخت کمابیش کافی و جامع این فرهنگ عظیم و گسترده، به دانشنامه ای خاص نیاز داریم؛ آن هم به صورتی که حاصل پژوهش و تفکر ایرانیان باشد. در مشورت های اولیه، غالب اهل فکر و نظر، باتوجه به دشواری ها و سختی های دانشنامه نگاری در ایران، تحقق چنین هدفی را دور از دسترس و بعید و حتی ناممکن می دانستند. توصیهٔ اغلب ایشان بود که حداکثر دائرة المعارف اسلام، چاپ لیدن، ترجمه و در صورت لزوم، موادی به شکل محدود بر آن افزوده و موارد خاصی هم اصلاح گردد، اما من امیدوار بودم و با همان امکانات بسیار اندک کار را آغاز کردم. در حین کار و با ملاحظهٔ اولین نمونه های مقالات که البته هنوز بسیار ابتدایی بودند، به این نتیجه رسیدم که برای رفع فقر و نقص منابع و برای تألیف و تدوین چنین دائرة المعارفی به کتابخانه ای بزرگ و خاص نیاز هست و کتابخانه های موجود کشور هیچ یک کافی نیست. خوشبختانه با یاری و سخت کوشی ریاست کتابخانه مرکز، این کار با کتابخانه‌ی شخصی ام و با حدود دو هزار جلد انجام گرفت و هم چنان ادامه دارد.
در آغاز کار با امکاناتی محدود، کار گزینش مداخل و فیش برداری با همکاری چند دوست و همکار و گاه اعضایی از خانواده شروع شد. روشن بود که می باید شماری از دانشمندان و اهل فکر و نظر و پژوهش، تألیف و تدوین مقالات را برعهده گیرند و بر مراحل کار هم نظارت کنند. طبیعت کار چنان بود که می باید از برجستگان هر حوزهٔ تحقیقی، یاری می گرفتیم. نخست زنده یاد دکتر احمد تفضلی به ما پیوست و از همان آغاز دل بدین کار بزرگ سپرد. با لطف و حمایت بی دریغ او و ریاست کتابخانه، استادان بزرگی چون دکتر عباس زریاب خویی، دکتر سیدفتح الله مجتبایی و دکتر آذرتاش آذرنوش دعوت ما را پذیرفتند و ناگفته پیداست که از همان آغاز راه از نظرات سودمندشان بسیار بهره مند شدیم. با حضور این بزرگواران بود که اندک اندک شورای عالی علمی مرکز با حضور استادان دیگر تکمیل شد.
قدیمی ترین بخش مرکز، بخش پرونده های علمی است که تا آن وقت در ایران سابقه نداشت و از ابتکارات مرکز ما بود. محققان جوان و بااستعداد، با معرفی استادان، نخست درباره‌ی مدخل در منابع و مآخذ جست وجو می کردند و از صفحات مورد نظر کپی می گرفتند و همه‌ی آنچه را که به دست می آوردند در پرونده ای به ترتیب تاریخ تألیفشان گردآوری می شد و آن در نهایت در اختیار مؤلف قرار می گرفت. در این سیستم، هم مؤلف به منابع و مآخذ خود کمابیش دسترسی داشت و بسا که ذهن او تا حدی منظم می شد و می توانست به دنبال مآخذ و منابع بیش تر باشد و هم در دیگر مراحل، مانند کنترل منابع و مراحل چندگانه‌ی ویرایش، پرونده علمی به کار می آمد. بخش پرونده های علمی از آغاز قلب مرکز ما بود و محققان در آن جا کار با مآخذ را می آموختند و غالباً پس از مدتی خود می توانستند مقاله هم بنویسند.
بدین ترتیب، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی پای گرفت و ما کوشش کردیم نیازهای فرهنگی و ملی را بشناسیم و برپایه آن پیش برویم. این مرکز، نگاهبانی از فرهنگ ملی و زبان فارسی را از آغاز برعهده‌ی خویش شناخته و برهمین اساس حرکت کرده است. در یک کلام، این مرکز و کتابخانه‌ی آن و هر آنچه داشته و خواهد داشت، وقف ایران و مردم ایران است.
اینک وظیفه اخلاقی خویش می دانم از تمام استادان بزرگواری که از آغاز کار، مشعل این مرکز علمی را روشن نگاه داشتند و الان روی بر نقاب خاک نهاده اند سپاسگزاری کنم و یاد ایشان را در خاطره‌ی ملت ایران زنده نگه دارم. به ترتیب الفبا عبارتند از:
آذرتاش آذرنوش، قمر آریان، ایرج افشار، حسن انوشه، محمدابراهیم باستانی پاریزی، احمد تفضلی، جواد حدیدی، شرف الدین خراسانی، محمد دبیرسیاقی، عنایت الله رضا، عباس زریاب خویی، عبدالحسین زرین کوب، منوچهر ستوده، داریوش شایگان، جعفر شعار، داود فیرحی، بدرالزمان قریب، فاطمه کریمی، محمدحسن گنجی، ویلفرد مادلونگ، یحیی ماهیار نوابی، محمد موسوی بجنوردی، محمدعلی مولوی عربشاهی و احمد مهدوی دامغانی.
همچنین، قدردانم از آیت الله مهدی کروبی که از لحظه آغاز این حرکت به ما یاری رساندند و از هر آن چه که می توانستند دریغ نکردند.
من همهٔ عمر، چه در دوران سیاست ورزی و چه در روزگار فرهنگ مداری، سرِ آن داشتم تا کاری برای ایران کنم و دمی و آنی از آن عدول و نزول نورزیدم و الان خوشحال و خشنودم که چهار دهه از عمر هشتادودو ساله ام، مصروف و مشغول کاری شد که نه فقط امروز، که ایرانیان آینده هم از آن سود خواهند برد و نام فرهنگ شکوهمند ایران را پرآوازه و بلندمرتبه خواهدنمود. امیدوار هستم که در این کوشش کامیاب و کامروا بوده باشم.»
در ادامه، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم چهل سالگی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی در سخنانی اظهار داشت: بیشتر برای عرض دست مریزاد خدمت آقای بجنوردی و همکاران ایشان در طول ۴۰ سال خدمت رسیدم و بیشتر جهت استفاده از این جمع آمده ام. امروز سالگرد ایرنا هم هست و مراسمی را با حضور جناب آقای رئیس جمهور داشتیم، قرار بود مراسم بعدازظهر باشد اما برنامه جابه جا شد و به تبع فرصت حضور بنده در این جمع محدود شد.
او سپس اظهار داشت: ما علاقمندان حوزه فرهنگ و کتاب در دهه ۱۳۴۰، ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ احساس غبن می کردیم که جریان دایره المعارف نویسی در ایران یک تأخر تاریخی داشت، خب کتاب های جامع داشتیم و کم نبودند مفاتیح العلوم ها، نفایس الفنون ها و نهایت العلوم ها و دیگر عناوین که جایگاه مهمی در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دارند اما دایره المعارف نویسی چیز دیگری است.
وزیر ارشاد اضافه کرد: ویرایش اول دائرة المعارف اسلام چاپ لیدن در ۱۹۳۶ ارائه شد که با یک نگاه برون گرایانه دینی اسلامی و ایرانی همراه بود و طبعاً نکاتی را داشت که با ان منظر همراه بود، ویرایش های بعدی آن هم در پس از جنگ جهانی دوم آمد. عرب ها هم زودتر به میدان آمدند و در سال ۱۲۵۴ شمسی جلد اول دایرة المعارف بستانی منتشر گردید و دائرة المعارف القرن العشرین فرید وجدی نزدیک به یک سده قبل انتشار یافت، هرچند این دو آداب و اسلوب لازم را نداشتند اما بالاخره نام دایرةالمعارف مطرح بودند.
او سپس اشاره کرد: احساس غبن وجود داشت، اگر نگوییم احساس تحقیر چونکه فاصله قابل توجهی با جریان دایره المعارف نویسی جدید داشتیم که سنت دیگری داشت و کاملا متفاوت با کتاب های جامعه نویسی گذشته بود؛ مرکزی با نگاه درون گرایانه و نگاه علمی و بی طرفانه، در یک بستر و زیست بوم درون گرایی اسلامی ایرانی نداشتیم. خبر تأسیس مرکز اسلامی در ۱۳۶۲ منتشر گردید و در زمستان ۶۲ آغاز به کار کرد و بعد ۱۳۶۳ رسماً شروع شد و بعد ۱۳۶۷ نخستین جلد دائره المعارف منتشر گردید.
صالحی در ادامه بیان کرد: اتفاقاتی که یکی پس از دیگری در این مرکز شکل گرفت، احساسی از غرور ملی ایرانی و اسلامی را پدید آورد. جریانی که متوقف به دایره المعارف نبود، همانطور که استاد عزیز اشاره نمود، شجره طیبه ای بود که در پیرامون آن اتفاقات زیادی رخ داد. دست مریزاد می گویم به استاد بزرگوار که با همت خود این مسیر را طی کرد. به ایشان هم عرض می کردم شما از حوزه سیاست به فرهنگ آمدید که هم حوزه سابقتان و هم حوزه جدیدتان متبرک بود. امیدواریم که این شجره طیبه همچنان ببالد و میوه های مثمرثمرش افزون تر و افزون تر باشد.
سپس با حضور حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ژاله آموزگار، نظام الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در ایران، مصطفی معین و محمدحسن سمسار از کتاب «چل چراغ» (درباره دائره المعارف بزرگ اسلامی) به تلاش حمیدرضا محمدی رونمایی گردید و محمدی توضیحاتی در رابطه با روند گردآوری این کتاب عرضه کرد.
همینطور ژاله آموزگار، استاد زبان های باستانی در سخنانی اظهار داشت: ۱۵ سالگی، اوج نبوغ جسمانی و ۴۰ سالگی نشان از بلوغ فرزانگی دارد، این موسسه عالی قدر مدت ها پیش دوران بلوغ جسمانی را گذرانده است و الان در چهلمین سال پایه گذاری مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی می تواند با افتخار سرش را بالا بگیرد و به کارنامه درخشانش ببالد. در این جمع مسلماً شخصیت هایی هستند که بمراتب بهتر از من می توانند از آغاز فعالیت این مجموعه علمی و پژوهشی که در اسفند ۱۳۶۲ موجودیت یافته است، سخن بگویند چون من جزء نخستین ها نبودم ولی از راه زنده یاد دکتر احمد تفضلی از کارهای علمی این موسسه آگاهی داشتم. او همیشه با نوعی تحسین از روند کارها در این نهاد یاد می کرد، بسیار مشتاق جوانانی بود که آن موقع با دائره المعارف همکاری داشتند که از نظر او بسیار جویا و پویا بودند. من بیشتر به ذوق و شوق این جوان های بااستعداد و مشتاق یادگیری آنجا می روم. همه ما به تجربه دریافتیم که در ایران نهادهایی موفق بودند که بیشتر غیردولتی بودند و قائم به بنیان گذاری مصمم و معتقد و مشتاق اهدافی که نهاد به خاطر آن اعلام وجود کرده است.
او اشاره کرد: بجنوردی بسیار مفید و موثر بوده است، او برای پیشبرد اهداف این موسسه از هیچ تلاشی دریغ نکرد و به نظر من کاری کرد کارستان. او دانشمندان متخصص، دانشمندان کارآگاه و برجسته ای را دعوت به کار کرد که بعضی از آنها در آن زمان به غلط مغضوب بودند، توجه به لیست نام بزرگانی که دائره المعارف با خدمات آنان موجودیت علمی خویش را یافته، بهترین شاهد این مدعاست.
آموزگار در ادامه بیان کرد: نخستین باری که من به ساختمان مرکز رفتم جهت شرکت در بزرگداشت علامه زریاب خویی بود که بسیار پربار و آبرومند برگزار گردید، اگر جو آن دوران را در نظر بگیریم اهمیت برگزاری چنین محفلی صدبرابر می شود. دائره المعارف بزرگ اسلامی همچون نهال سرسبزی با چنین حسن نیتی پا گرفت و با صمیمیت و یکدلی اعضا و همکاران دلسوز آن آبیاری اش کردند و الان درخت برومندی شده است که جلد ۲۶ آن در شرف انتشار است. شاخه های پربار دیگری از آن سر کشیدند همچو دانشنامه ایران، دانشنامه فرهنگ مردم، مجموعه ۲۰ جلدی تاریخ جامع ایران، جغرافیای جامع ایران و بسیاری دیگر. البته تا آن نهال رشد کند رویدادهای بسیاری پیش آمد، پستی ها و بلندی های بسیار دید، قهر و آشتی بسیار، بی مهر و آفرین بسیار بر سر راه بود و این درخت تنومند و پربار در راه بادهای موسمی آزاردهنده و حتی گردبادهای ویران کننده قرار گرفت، ولی از آنجائیکه ریشه در خاک ایران عزیز داشت و نیت موسس آن پاک بود، از پا درنیامد و همچنان راست قامت ماند.
او همین طور اظهار داشت: زمانیکه من افتخار یافتم عضوی از این نهاد خوشنام باشم، مجذوب تساهل و تسامحی شدم که محیط جلسات شورا را گرم و سازنده می کرد، در آن آزادی کلام بود و انتقادهایی از سر دلسوزی انجام می گرفت، در مورد مدخل های مساله دار بحث می شد و حتی اجازه برگشت آنهائیکه در ابتدا در جوی خاص نوشته شده بودند، در دستور کار قرار می گرفت، روشی که امیدوار هستم ادامه داشته باشد.
آموزگار تاکید کرد: ۴۰ سال دوام آورد چنین موسسه ای در وضعیت خاصی که همگی بدان واقفیم کار آسانی نیست، باید عاشق بود. به آقای بجنوردی تبریک می گویم، ایشان در کنار اعتقاد بسیار محکم اسلامی شان، علاقه خاصی به این سرزمین و تاریخ و جلوه های فرهنگی دارد و تلاش تمام برای نمایاندن خصیصه هایی که کاش در وجود همه دست اندرکاران و مسؤلان باشد.
این چهره فرهنگی در آخر اظهار داشت: آرزوی بزرگ دیگری هم دارم و آن این که نهاد چون گذشته جوانان بااستعداد و تحصیل کرده را در خود جای دهد. آرزو نماییم شرایطی فراهم گردد که جوانان مستعد ما انگیزه بیاورند و جایی برای عرضه مهارت های خود داشته باشند. به نسل جوان بیشتر اعتماد نماییم، زمینه کاری برایشان فراهم نماییم، قبول شان داشته باشیم، آنها را به کار بگیریم و صمیمانه در کنارشان بمانیم. نسل جوانمان را دریابیم که ثروت واقعی ما آنها هستند.
آیت الله سیدمصطفی محقق داماد نیز در سخنانی اظهار داشت: ۴۰ سال قبل به انگشتر سلیمانی یکی از سلاله های حضرت زهرا سلام الله علیها و بزرگ زاده ای از تبار بزرگان اسلامی این بنیاد نهاده شد. شخصی با کوله باری از تجربه، رنج دیده و سرد و گرم دهر چشیده، آزرده از رنج و ظلم و ستم به مدت مدیدی در زندان ستم شاهی، و اینک با شرح صدری وسیع که گویا دعای موسی را برایش مستجاب ساختند، با سینه ای گشاده با دستی خالی و شجاعتی انقلابی که یادم افتاد به این که موضوعات مقداری ژنتیک است. از استادان مرحوم آیت الله اصفهانی نیای بزرگوار پیشنهاد کردند مرجعیت را قبول کند در صورتیکه حتی خانه نداشت و آه در بساط نداشت و حوزه نجف خرج داشت اما پذیرفت و بزودی مشکلات حوزه حل شد. روزی در معیت ایشان [موسوی بجنوردی] بودم، آه در بساط نداشت ولی سینه ای گشاده داشت و گویی همه چیز برایش حل بود. آن چه برایم جالب بود اینست که دعای ابراهیم هم در رابطه با ایشان مستجاب شده بود و مدتی نگذشت اتاق شورا پر از استادان درجه یک شد، همه با عشق و علاقه دعوت ایشان را پذیرفتند و به گرد جلسه شورا درآمدند و خامه در دست گرفتند و مقالات را نوشتند.
او اضافه کرد: خب، من دانشگاه دیده بودم و استادان را می شناختم ولی هیچ وقت نزدیک آنها نبودم اما افتخار یافتم از نزدیک با آنها آشنا شدم و دیدم عجب، چه شخصیت هایی در ایران وجود داشتند و نمی دانستیم. کاری که دائره المعارف کرد، نشان داد شخصیت های فراموش شده ای در کشور بودند. البته این کار بزرگ انجام شد اما مخفی نماند که کودکانی بودند که وقتی شی ء عظیمی را می بینند، می ترسند و خم می شوند و ریگی را برمی دارند و پرتاب می کنند، کودکانی این کردارهای زشت را کردند، اما این مرد بزرگ نهراسید و خم به ابرو نیاورد و گاه با لبخند می گذشت.
محقق داماد مرکز دائرة المعارف را از گل های روییده پس از انقلاب مطرح کرد و اظهار داشت: همانطور که گفته شد، نگرانی نسبت به آینده نیست چونکه عزیزانی در اینجا تربیت شدند که آینده این بنیاد را حفظ خواهند کرد. همه کارها سرمایه های عظیمی برای این کشور خواهند بود و برای سید بزرگوار عمری به درازای خورشید آرزو می نماییم.
او در آخر اظهار داشت: انتظار دارم آنهایی که دست اندرکار فرهنگ ایران هستند، فرهنگ دوست هستند و اهتمام به فرهنگ ایران دارند، مشکلاتی که برای این گونه موسسه ها پیش می آید، با کفایت آنان حل شود و از پیشرفت فرهنگ و ادبیات حمایت کنند چونکه سرمایه ای است برای آیندگان.
احمد مسجدجامعی، قائم مقام رئیس مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی در سخنانی اظهار داشت: یکی از قدیمی ترین نهادهای ذیل قانون اساسی مشروطیت، شورای تدوین سیاستهای فرهنگی با عنوان شورای عالی آموزش وپرورش است، چیزی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی و کسانی چون دهخدا، ملک الشعرای بهار، فروزانفر، محمدعلی فروغی و سیدمحمد مدرس لاهیجی در این شورا حضور داشتند. در جلسه ای تصمیم گرفته می شود، برای رشد فکری و فرهنگی مبنایی گذاشته شود که «حب وطن، حب دیانت و حب اخلاق» در شورایی در این سطح تصویب می شود که منشأ اثر هم بوده است. حدود یکصدسال از این مصوبه گذشته است، حب وطن، دیانت و اخلاق چندان پایدار نبوده است؛ گاهی در سیاست فرهنگی بسمت باستان گرایی افراطی که به نژادپرستی تنه می زد رفتیم و گاه به سمتی که به ایران باستان و به پیوستگی فرهنگی توجه نمی شد.
او اضافه کرد: کار بجنوردی پرداختن به مساله «حب ایران» بود و ایران را در کلیت خود پرداخته است و از این جهت در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل هایی در رابطه با ایران مورد توجه است؛ تاریخ ایران در ۲۰ جلد تدوین شد. ما پیشتر اثری در این حد نداشتیم و اگر بود دیگران نوشته بودند و به زبان فارسی نبود. این کتاب به غنای زبان فارسی هم کمک کرد و امروزه تاریخ جامع ایران جایگاه ویژه ای دارد. یا توجه به جغرافیای ایران که تاکنون شش جلد آن انتشار یافته است، در مجموعه دیگر این نهاد دانشنامه ای به باورهای مردم ایران می پردازد که تاکنون هشت جلد آن انتشار یافته است.
مسجدجامعی در قسمت دیگری از سخنان خود با اشاره به برگزاری نمایشگاه «هفت هزار سال هنر ایران» در کشورهای اروپایی که در زمان وزارت او انجام می شد، اظهار داشت: این نمایشگاه به قدری مورد توجه بود که کشورهای دیگری برای برگزاری پیشگام می شدند و فضای فرهنگی چنین موجی را ایجاد می کرد. این برنامه با پایان دولت متوقف گردید و حالا می خواهند باردیگر چنین کاری انجام دهند، افراط و تفریط ها سبب شد دو دهه تعطیل شود در صورتیکه می شد با عرضه این کارها، فرهنگ و هنر ایرانیان حرف اول را بزند. بجنوردی به آن سند وفادار بود و می خواست حق ایران را ادا کند و حب دیانت و ایران را داشت و علاوه بر این ها حب زبان فارسی را هم داشت.
او اضافه کرد: اگر بخواهم تعبیری از آقای بجنوردی عرضه کنم، هرچند نمی توانم به شکل شفاف تعریف کنم، «آقا» است. او سپس در رابطه با این تعبیر شاهدمثال هایی آورد.
موسوی بجنوردی اشاره کرد: اکنون این دریادل [موسوی بجنوردی] این زحمت عظیم را وقف مردم، تاریخ ایران و تمدن ایران کرد. کار بزرگی است که ایشان انجام داد و از این جهت آقاست که اهل معامله نیست. این وقف، وقف بزرگ علمی است. قبلا وقف آموزشی داشتیم که مرحوم هاشمی رفسنجانی انجام داده بود و این وقف بزرگ علمی است.
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی سخنران پایانی مراسم چهلمین سالگرد تاسیس مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی بود.
او با اشار به دوستی چهل ساله و نوعی همکاری در بنیاد دایرة المعارف اسلامی، اظهار داشت: شاید در اذهان ما را رقیب یکدیگر بدانند اما بیشتر از آن که رقیب باشیم، رفیق یکدیگریم، دو موسسه بزرگ که هر دو به عنوان قدیمی ترین نهادهای علمی مشغول فعالیت هستند که رقابتی هم بین آنها وجود دارد. گاه مدخل هایی هم یکسان است و کوشیدیم این رقابت زیان بخش و فرساینده نباشد و این رقابت انگیزاننده باشد. تصورمان اینست که فرهنگ ایران آنقدر ظرفیت دارد که دو موسسه در رابطه با موضوعی واحد کار کنند چونکه سرمایه گذاری برای آینده است که استادان گذشته را حفظ و از وجودشان بهره برده و در دامن این استادان نسل آینده تربیت می شود.
حدادعادل در قسمت دیگری از سخنان خود با بیان خاطره ای از مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر داشتن بنیاد دایرةالمعارف اسلامی اظهار داشت: ایشان در جلسه ای فرمودند همیشه برایم سوال بود فضلای ایران که می خواهند در رابطه با مسایل ایران بنویسند به دایره المعارفی که دیگران برایمان نوشته اند، رجوع می کنند و چرا ما دایره المعارف ننویسم که ایرانیان و دیگران به آن مراجعه نمایند. این جلسه در بحبوحه جنگ عراق و ایران بود.
رئیس بنیاد سعدی با تکیه بر سختی ها و اهمیتی که در کار دایره المعارف نویسی وجود دارد، اظهار داشت: تا انقلاب اسلامی هیچ دایره المعارفی نداشتم که جوان مرگ نشده باشد، «نامه دانشوران ناصری» که ناتمام ماند، دایره المعارف مصاحب که جلد سومش پس از انقلاب منتشر گردید. هم من و هم آقای بجنوردی امیدواریم دانشنامه جهان اسلام و دائره المعارف بزرگ اسلامی به حرف «ی» برسد و کامل شود و دانشجویان در نخستین قدم در هر مبحث به مقالات دایره المعارف ها به عنوان کلید پژوهش مراجعه نمایند. منابعی هم که در ذیل مقالات آمده مهم می باشد.
او اضافه کرد: رهبر بر نهضت تولید علم تأکید دارند و ما در موسسات دایره المعارف تولید علم می نماییم و تجربه ۴۰ سال دانشنامه و دانشنامه نگاری را منتشر کردیم تا دیگرانی هم که می خواهند وارد این مساله شوند، بخوانند. به نظرم مدیریت علم اهمیت بیشتری از کار علمی دارد چونکه مدیر علمی می تواند از ۱۰۰ دانشمند بهره ببرد اما صد دانشمند علم نمی توانند چنین کاری کنند، چونکه کار مدیریت و کارشان نامأجور است.
در آخر با حضور حداد عادل، موسوی بجنوردی، محقق داماد، مسجدجامعی و علی بهرامیان از جایگاه علمی تعدادی از اعضای دائره المعارف بزرگ اسلامی همچون سیدفتح الله مجتبابی، محمدحسن سمسار، علی بلوکباشی، رفیع، محمد خاکی، ژاله آموزگار و عنایت الله مجیدی (رییس کتابخانه مرکز) تجلیل شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان عطرحرم در مورد این مطلب