حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا:
هوش مصنوعی تجسد تکنولوژیک فلسفه است
به گزارش عطر حرم، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار داشت: هوش مصنوعی فناوری است که مربوط به ذهن و معرفت بشر است و بدنبال آنست که ذهن بشر را زمینی کند.
به گزارش عطر حرم به نقل از مهر، حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا عضو هیأت علمی گروه معرفت شناسی و علوم شناختی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست «مبانی فلسفی در توسعه هوش مصنوعی» با اعلان اینکه رویکرد غالب نسبت به هوش مصنوعی در کشور ما رویکرد مهندسی است، اظهار داشت: در این حوزه نگاه بنیادین فلسفی ندارند و نمی دانند که این فناوری ماهیت فلسفی دارد، نمی دانند که بنیان گذار این فناوری فلاسفه بودند به همین دلیل من همیشه می گویم که هوش مصنوعی تجسد تکنولوژیک فلسفه خاصی است.
عضو هیأت علمی گروه معرفت شناسی و علوم شناختی پژوهشگاه اشاره کرد: نمی توانیم از فضای هوش مصنوعی خارج شویم اما باید آگاهانه در این فضا وارد شویم؛ دلیل اهمیت هوش مصنوعی را دست کم در چهار جنبه می توان بررسی کرد؛ یکی از این محورها آنست که هوش مصنوعی فناوری است که مربوط به ذهن و معرفت بشر است چونکه فناوری هایی که در طول تاریخ داشتیم ناظر بر معرفت بشری نبود و نمی خواست شناخت و معرفت بشری را مدل سازی کند اما هوش مصنوعی مشغول زمینی کردن ذهن بشر است تا این ذهن را از آن حالت آسمانی بیرون آورده و خاکی کند.
هوش مصنوعی در نواحی مختلف معرفت بشری حضور دارد
وی با تأکید بر این که معرفت و شناخت بشر اهمیت فوق العاده ای نسبت به ابعاد وجودی انسان دارد، افزود: نکته دوم مربوط به گسترشی است که هوش مصنوعی در زندگی بشر دارد به شکلی که همه ساحت های زندگی بشر را در بر می گیرد؛ ساخت های زندگی بشری در سه ساحت خلاصه می شود همچون ساحت فکری و معرفتی؛ بدین سبب هوش مصنوعی در نواحی مختلف معرفت بشری حضور دارد؛ از طرف دیگر با ورود هوش مصنوعی به گستره علوم انسانی، علوم اجتماعی متحول شده است و حتی علوم طبیعی، فیزیک و شیمی و زیست شناسی نیز متحول شدند و شکل جدیدتری پیدا کردند، پیدایش پارادایم محاسباتی از دستاوردهای این حوزه بوده و امروزه از رواشناسی محاسباتی، فیزیک محاسباتی و … صحبت می شود که موفقیت ورود هوش مصنوعی به ساحت معرفت بشری است.
حجت الاسلام قائمی نیا در ادامه اظهار داشت: پیدایش پارادایم محاسباتی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی شایان توجه است. این پارادایم ها دو لایه هستند؛ در یک لایه داده کاوی و در لایه بعد شبیه سازی می کنند، گویا بشر امروزی به این نتیجه رسیده که بدون شبیه سازی نمی تواند به نتیجه برسد؛ البته همانطور که اشاره داشتم ساحت و محور سومی هم که می شود در مورد هوش مصنوعی مورد توجه قرار داد و آن محور حاکمیتی است که این فناوری نسبت به فناوری های دیگر دارد؛ پیش از تولد هوش مصنوعی، فناوری ها استدلال داشتند اما بشر حالا به فناوری نهایی رسیده که تمام فناوری های دیگر را تحت سیطره خود دارد؛ در نتیجه هوش مصنوعی حاکم بر فناوری های دیگر فناوری های نظامی، اطلاعاتی و … است؛ بدین سبب گویا بشر کارهای معرفتی و شناختی خودرا احاله به هوش مصنوعی داده و خیال خودرا آسوده کرده و با خود می گوید که کار من را انجام می دهد!
هوش مصنوعی ابراز فلسفه ماست
عضو هیأت علمی گروه معرفت شناسی و علوم شناختی پژوهشگاه، افزود: محور دیگری که می شود بر آن توجه داشت این است که هوش مصنوعی فقط فناوری ساده نیست بلکه جعبه فلسفه و ابزار فلسفه ماست، هوش مصنوعی مفاهیم فکری جهان جدید را ارائه می کند و این مفاهیم امروزه جایگزین مقولات ارسطویی شده است؛ باتوجه به آن چه که اشاره شد سه مرحله را در نسبت سنجی هوش مصنوعی و فلسفه باید از هم جدا کنیم؛ نخست این که مبانی که فلاسفه در طول تاریخ داشتند چگونه روی این فناوری اثر گذاشته است؟ بحث دیگر این که خود این فناوری تجسد تکنولوژیک فلسفه خاصی است، از زمان «دکارت» و «لایب نیتس» تا زمان «تورینگ» که این دیدگاه را برجسته کرد.
وی با اعلان اینکه مرحله سوم آنست که هوش مصنوعی برای خودش فلسفه ساز شده است، اشاره کرد: حالا می بینیم فلسفه های مختلفی تحت تأثیر هوش مصنوعی پیدا شده است، به همین دلیل فناوری، فلسفه های جدیدی را پدید آورده است در نتیجه هوش مصنوعی در چند ساحت درحال توسعه بوده و زندگی بشر را در می نوردد همچون در ساحت کنش های زبانی؛ حالا «چت جی. پی. تی» نمونه ای از همین مثال است، همین طور مورد دیگر کنش های فیزیکی است که به کمک هوش مصنوعی درحال توسعه است و افعال فیزیکی مختلفی به دست هوش مصنوعی توسعه یافته همچون این که انسان به کمک هوش مصنوعی کیهان را درنوردیده است.
حجت الاسلام قائمی نیا با اعلان اینکه هوش مصنوعی از ابعاد هستی شناسی وجود انسان را به یک معنا توسعه می دهد، اشاره کرد: این نشان میدهد که بشر فناوری را به وجود آورده که از نظر هستی شناختی وجود انسان را توسعه می دهد، هوش مصنوعی خنثی نیست و برای خودش فرهنگ خاصی دارد و نه فقط جهت گیری خاصی را به فرهنگ بشر می دهد بلکه مدل و زیست بشر را تغییر می دهد و تنها نحوه اندیشیدن بشر را دگرگون نمی کند به همین دلیل جوامع تغییر می کنند.
فقه، از فلسفه هوش مصنوعی نمی تواند غافل شود
وی اظهار داشت: البته من بین هوش مصنوعی و فناوری های هوش مصنوعی تفاوت قائل هستم و معتقدم باید این دو را از یکدیگر تفکیک کرد، دراین زمینه فقه از فلسفه هوش مصنوعی نمی تواند مستقل باشد و از آن تغذیه می کند، اساتیدی که به این مباحث می پردازند باید به مباحث فلسفی هوش مصنوعی عنایت داشته باشند؛ مباحث فلسفی هوش مصنوعی در کشور ما بیشتر بر نگاه مهندسی حاکم است.
این پژوهشگر در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به این که فلسفه قاره ایِ هوش مصنوعی با مسائل عمیق تری دست و پنجه نرم می کند، اظهار داشت: مثالی که در این حوزه می توان ارائه کرد مساله معناداری زندگی و هوش مصنوعی است و این که آیا هوش مصنوعی می تواند به زندگی بشر معنا دهد؟ آیا بشر می تواند در عصر دیجیتال و هوش مصنوعی به زندگی اصیل دست پیدا کند؟ با اهمیت ترین فناوری هوش مصنوعی رباتیکِ شناختی است، که مساله ادراک در آنها به صورتی حل شده است و می توانند تصمیم بگیرند؛ همین طور با اهمیت ترین مساله در هوش مصنوعی و در فلسفه تحلیلی هوش مصنوعی مساله آگاهی است، البته مسائل فلسفی ناظر بر هوش مصنوعی دو دسته هستند، برخی نظری و برخی کاربردی و علمی هستند.
حجت الاسلام قائمی نیا با اعلان اینکه مسائل هوش مصنوعی پیرامون دو مفهوم آگاهی و هوش می چرخد، اشاره کرد: هوش مصنوعی در نگاه مهندسی معطوف به تولید آگاهی است؛ تمام مفاهیم فلسفی هوش مصنوعی با این دو مفهوم پیوند خورده است. گرچه برخی فلاسفه تحلیلی (البته جریان قالب این نیست) ادعا کردند که هوش مصنوعی می تواند به آن مرحله از آگاهی برسد، برخی هم معتقدند که هوش مصنوعی هیچ گاه آگاهی مستقل نخواهد داشت و زمانی که با انسان ضمیمه شود آگاهی پیدا می کند، شخصاً هوش مصنوعی قوی به مفهوم مستقل را قبول ندارم و دلیلهای فلسفی رد آن هم به قبولش می چربد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب