شب قدر از خدا چه بخواهیم؟
عطر حرم: دعا برای پیروزی اسلام، یک دعای کلیدی است. نباید فراموش کرد که جبهه کفر در هیچ شرایطی دست از سر مسلمانان بر نمی دارد و تا دین مسلمانان را نگیرد و تا آنها را به ذلت نکشاند مسلمانان را رها نخواهد کرد پس دعا برای پیروزی جبهه اسلام بر جبهه کفار از اهمیت فوق العاده ای برخوردارست.
به گزارش عطر حرم به نقل از ایسنا، حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی، شب ۲۱ ماه مبارک رمضان، در مسجد حضرت خدیجه (س) در سخنانی دلیلهای دعا و نیایش در شب های احیا و انواع دعا در این شب ها را تشریح نمود.
متن سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی به شرح زیر است:
همانطور که شب نوزدهم عرض شد، شب قدر، یک شب منحصربفرد و استثنایی است و در روایت داریم که تا اذان بامداد بیدار باشیم. یعنی لحظه لحظه این شب را غنیمت بشماریم. با نماز، با ذکر، با تلاوت قرآن، با دعا و از همه مهم تر، با تفکر.
از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند: مقدّرات ما در شب نوزدهم تعیین، در شب بیست و یکم تأیید و در شب بیست و سوم امضا می شود.
در شب نوزدهم بیان شد که شب قدر، شب تقاضای بنده از پروردگار است، اما مقدمه هر تقاضایی، بیداری و تحول درونی و نتیجه بیداری و دگرگونی، توبه است آن هم توبه واقعی. قرآن مجید می فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا؛ توبه نصوح یعنی توبه واقعی که توام با ترتیب اثر عملی باشد. یعنی نه فقط انسان واقعا تصمیم بگیرد که گناه نکند بلکه اگر حقی را از کسی یا کسانی ضایع کرده است، آن را جبران کند.
امام صادق (ع) می فرمایند: إِذَا أَرَادَ أَحَدُکُمْ أَنْ یُسْتَجَابَ لَهُ فَلْیُطَیِّبْ کَسْبَهُ وَ لْیَخْرُجْ مِنْ مَظَالِمِ النَّاسِ وَ إِنَّ اللَّهَ لَا یُرْفَعُ إِلَیْهِ دُعَاءُ عَبْدٍ وَ فِی بَطْنِهِ حَرَامٌ أَوْ عِنْدَهُ مَظْلِمَهٌ لِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ. یعنی هر کس بخواهد دعایش مستجاب شود، باید کسب خودرا حلال کند و حق مردم را بپردازد. دعای هیچ بنده ای که مال حرام در شکمش باشد یا حق کسی بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمی رود. ( بحارالأنوار(ط. بیروت) ج۹۰، ص۳۲۱، ح۳۱ )
خب، پس از توبه، فرصت دعا فراهم می شود. یعنی هم قلب انسان مهیای دعا می شود و هم احتمال اجابت دعا بوجود می آید.
یکی از بهترین اوقات برای دعا، شب قدر است که مقرر است مقدرات بنده، برای یک سال دیگر، از طرف خدای متعال معین شود.
پس امشب شب دعاست. امام حسین (ع) می فرمایند: أَعجَزالنّاسٍ مَن عَجَزَ عَنِ الدُّعاء؛ یعنی عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند. البته دعا فقط مخصوص زمان گرفتاری ها نیست. معصوم (ع) می فرماید: مَن سَرَّهُ أن یَستَجیبَ اللّه لَهُ عِندَ الشَّدائِدِ وَالکَربِ فَلیُکثِرِ الدُّعاءَ فِی الرَّخاءِ؛ یعنی هر کس دوست دارد خداوند هنگام سختی ها و گرفتاری ها دعای او را اجابت کند، در هنگام آسایش، دعا بسیار کند.
از جانب دیگر توجه شما را به این نکته کلیدی جلب می کنم که رقت قلب، فرصت دعا را فراهم می آورد. پس می فرماید: اِغتَنِمُوا الدُّعاءَ عِندَ الرِّقَّهِ فَإِنَّها رَحمَهٌ؛ یعنی دعا کردن را در هنگام رقّت قلب غنیمت شمرید، که رقت قلب، رحمت است.
( نهج الفصاحه ص ۲۲۶، ح ۳۷۳. بحارالأنوار(ط. بیروت) ج۹۰، ص۳۴۷، ح۱۴)
با این وجود، در چنین شبی، بطور طبیعی ما به دنبال اولویت بندی دعاهای خودمان برمبنای سفارش های دوده (ع) هستیم.
من امشب قصد دارم برمبنای روایات، چند دعای مهم تر را که در مبحث آداب دعا می توان آن را قرار داد، بهدعنوان نمونه خدمتتان طرح نمایم.
یکم: دعا برای دیگری
از امام باقر (ع) نقل شده که فرمودند: أوشَکُ دَعوةٍ و أسرَعُ إجابةٍ دعاءُ المرءِ لأخیهِ بظَهرِ الغَیبِ؛ یعنی نزدیکترین و سریعترین دعا به اجابت، دعایی است که انسان در غیاب برادر و خواهر دینی خود برای او می کند. در حقیقت، سخن بر سر این است که مقدم کردن دیگران بر خود در دعا، فرصت اجابت دعا برای خودمان را نیز دوچندان می کند.
دوم: دعا برای فرج
از خود امام مهدی (عج) نقل شده که فرمودند: أکثِروا الدُّعاءَ بِتَعجیلِ الفَرَجِ فَإنَّ ذلِکَ فَرَجُکُم. یعنی برای تعجیل در فرج بسیار دعا کنید، که در فرج من فرج شما نیز هست. یعنی حل گرفتاری های بزرگ ما در گرو فرج است و دقت بفرمایید که دعا برای فرج یکی از مقدمات فرج و از نشانه های انتظار حقیقی است.
سوم: دعا برای عافیت
منظور از عافیت، فقط سلامتی نیست. امان ماندن از هر نوع شری را عافیت می گویند. شر فرهنگی، شر سیاسی، شر اقتصادی، شر امنیتی، شر بیماریها و غیره.
از پیامبر خدا (ص) روایت شده که ما سُئلَ اللّه ُ شَیئا أحَبَّ إلَیهِ مِن أن یُسألَ العافِیَةَ؛ یعنی از خداوند چیزی خواسته نشده است که نزد او محبوبتر از عافیت باشد. ( کنز العمّال: ۳۱۳۰ ـ ۳۱۵۳ ) در سجده رکعت آخر نماز هم خیلی سفارش شده که از خداوند عافیت طلب کنید. استاد عزیز ما مرحوم آیت الله مجتبی تهرانی در دعای سجده خودشان این دعا را می خواندند که: اللهم انی اسئلک العافیه و الشکر علی العافیه و تمام العافیة فی الدنیا و الآخرة. یا مشهور است خیلی ها در سجده رکعت آخر نمازهای یومیه می خوانند: یا ولی العافیه نسئلک العافیه، عافیة الدین و الدنیا و الاخره. و در اینجا عافیت دین، حفظ دین از انحرافات از ناخالصی هاست. یعنی خیلی مهمست دین ما دین کج و معوج و دین ناخالصی نباشد.
چهارم. دعا برای ثبات قدم در دین و عاقبت بخیری
عبدالله بن سنان که از راویان ثقه و پر روایت است. او از امام صادق (ع) نقل میکند که امام فرمود به زودی در شبهه ای خواهید افتاد که از آن رهایی نمی یابید مگر کسی که دعای غریق را بخواند. راوی می پرسد که دعای غریق چگونه است؟ امام فرمود اینگونه می گویی: یا اَللهُ یَا رَحْمانُ یا رَحِیمُ یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَی دِینِکَ؛ یعنی «ای خدا! ای بخشایشگر! ای مهربان! ای دگرگون ساز دل ها! دل مرا بر دینت استوار گردان.
در روایات آمده که در آخر الزمان هجمه دشمنان به باورهای دینی مردم زیاد می شود. دائما شبهه افکنی می کنند. به جان مؤمنین شک می اندازند تا ایمان را از آنها را بگیرند. در چنین شرایطی، تکرار این دعا خیلی اهمیت دارد و مرحوم آیت الله بهجت هم به استمرار این دعا خیلی سفارش می فرمودند.
پنجم: دعا برای پدر و مادر و دعای پدر و مادر برای فرزندان
در آیه شریفه آمده: رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ؛ یعنی پروردگارا روزی که حساب برپا میشود بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشای. در اینجا ابتدا برای پاکی خودمان از آلودگی ها که شرط پذیرش دعاست از خداوند تقاضا می نماییم و سپس نخستین درخواست، طلب غفران برای پدر و مادر است. در حقیقت، قرآن به ما یاد می دهد که چگونه دعا نماییم.
همین طور از پیامبر اکرم (ص) به این مضمون روایت شده است که: چهار دعا وجود دارد که بین آنها و خدای عزّ و جلّ حائل و حجابی نیست: اول، دعای پدر در حقّ فرزند خود؛ دوم. دعای برادر در حقّ برادر خود- در غیاب او-؛ سوم. دعای مظلوم؛ و چهارم. دعای شخص با اخلاص. پس دعای پدر و مادر خصوصاً برای سعادت و خوشبختی فرزندان و برای عاقبت بخیری آنها خیلی اهمیت دارد و جزو دعاهایی است که حتما به اجابت می رسد.
ششم: دعا برای پیروزی اسلام بر جبهه کفر و طاغوت
قرآن مجید می فرماید: وَما کانَ قَولَهُم إِلّا أَن قالوا رَبَّنَا اغفِر لَنا ذُنوبَنا وَإِسرافَنا فی أَمرِنا وَثَبِّت أَقدامَنا وَانصُرنا عَلَی القَومِ الکافِرینَ؛ یعنی سخنشان تنها این بود که: «پروردگارا! گناهان ما را ببخش! و از تندرویهای ما در کارها، چشم پوشی کن! قدمهای ما را استوار بدار! و ما را بر جمعیّت کافران، پیروز گردان!
دعا برای پیروزی اسلام، یک دعای کلیدی است. نباید فراموش کرد که جبهه کفر در هیچ شرایطی دست از سر مسلمانان بر نمی دارد و تا دین مسلمانان را نگیرد و تا آنها را به ذلت نکشاند مسلمانان را رها نخواهد کرد پس دعا برای پیروزی جبهه اسلام بر جبهه کفار از اهمیت فوق العاده ای برخوردارست.
هفتم: دعا برای مظلومین و مستضعفین
مسلمان نمی توانند نسبت به درد و رنج برادر و خواهر مسلمانش در اقصی نقاط دنیا بی تفاوت باشد. مرحوم آیت الله بهجت روی دعا برای مظلومین و مستضعفین تاکید زیادی داشتند و این دعا را در اجابت دعاهای شخصی بسیار موثر توصیف می فرمودند. ایشان در جایی می گویند: در خیلی از بلاد، اهل ایمان و شیعه گرفتار هستند. آیا می شود همان گونه که به هنگام گرسنگی و تشنگی، به آب و نان احساس احتیاج می نماییم، بلکه بیشتر از آن، برای رفع گرفتاری های اهل ایمان احساس احتیاج به دعا برای آنان بکنیم؟! یعنی دعایمان به اندازه ای باشد که رافع بلا و گرفتاری های آنان گردد و همراه با عدد و شرایط مخصوص و دعای تائب باشد. (کتاب در محضر آیت الله العظمی بهجت، ج1، ص50، نکته65)
هشتم: دعا برای آنچه به خیر و صلاح ماست
خب، ما علامه دهر هم که باشیم، به هر آنچه خیر و صلاحمان هست اشرافی که نداریم. فقط خالق هستی و رب العالمین است که به خیر و صلاح واقعی ما اشراف صد در صد دارد. پس جا دارد از خداوند عاجزانه طلب نماییم آنچه مطابق و خیر و صلاح ما هست را برایمان مقدر بفرماید. شاید این دعا زیرکانه ترین دعا در فرصت های طلایی دعا، مانند شب های قدر به حساب بیاید.
خب، شب شهادت مولی الموحدین علی ( مقابل السلام ) است و ما طمع داریم خداوند به حق بهترین بنده اش یعنی علی (ع) بهترین ها را برای سال آینده همه ما مقدر بفرماید.
در چنین شبی بود که دیگر طبیبان حضرت را جواب کردند. گفتند کاری از دست ما بر می آید.
اطراف بستر علی (ع) فرزندانش نشسته بودند. حضرت ابتدا رو کرد به پسر بزرگتر یعنی امام حسن (ع) و وصیت هایی به فرزندش فرمودند؛ بعد رو کرد به همه فرزندانش؛ یعنی امام حسن، امام حسین، ابالفضل ( علیهم السلام )؛ همه حضور داشتند؛ حتّی دخترها همچون زینب (س) فرمود، پس از من فتنه ها از هر طرف به سمت شما می آید.
حضرت شخص خاصی را از میان فرزندان جدا نکرد؛ فرزندانم، بدانید که فتنه ها از هر طرف به سمت شما می آید و منافقین این امّت، کینه دیرینه خودرا از شما طلب می کنند و می خواهند انتقام بگیرند؛ بر شما باد به صبر!
یک وقت دیدند علی (ع) صورتش را برگرداند سمت حسین (ع) فرمود درباب شما، ای حسین، فتنه ها از هر سو و از هر جانب به سمت تو می آید؛ بر تو باد به صبر!
می گویند در روایت هست که حضرت دو مرتبه دیگر رویش را به سمت حسین (ع) کرد و فرمود: یا اباعبدالله، این امّت تو را شهید می کنند؛ بر شما باد به تقوا و صبر!
در اینجا می گویند، وقتی علی (ع) این جمله را فرمود بیهوش شد. اما چه شد که علی (ع) بیهوش شد؟
شاید صحنه روز عاشورا نزد علی (ع) تمثّل پیدا کرده بود. شاید گودال قتلگاه؛ شاید اسارت دخترش زینب کبری (س).
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب