یك استاد دانشگاه:
اهل فلسفه برای خروج از وضعیت کنونی باید باورهای بنیادینی را کشف کنند
دکتر طباطبایی اظهار داشت: ما در یک وضعیت انسداد و فقدان اندیشه هستیم اما این یک وضعیت است نه یک نظریه، اهل فلسفه باید برای خارج شدن از این وضعیت بکوشد تا باورهای بنیادینی را که در عرصه تفکر امتناع بوجود آورده اند کشف کنند و این وضعیت امتناع را تغییر دهد.
به گزارش عطر حرم به نقل از روابط عمومی کافه فلسفه، دکتر «محمدتقی طباطبایی»، در نشست تخصصی با عنوان امکان فلسفه در ایران به مناسبت روز جهانی فلسفه در محل کافه فلسفه، با بیان اینکه فلسفه یک لزوم به منظور زندگی است و فکر کردن یک امر غیر دستوری و برخاسته از خود زندگی است، در ادامه اظهار نمود: فلسفه از بیرون به زندگی تحمیل نشده است. ازاین رو پرسش از «امکان فلسفه» و هر نوع پرسش دیگری که کار فلسفی را به جغرافیای ایران محدود کند، پرسش نابجایی است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه اضافه کرد: هرگونه کار فلسفی از آنجاییکه کوششی برای سخن گفتن درباره انسان است، محدود به هیچ جغرافیایی نیست. از طرفی میتوان این پرسش را به این شکل بهینه سازی کرد که فلسفه با عنایت به وضع کنونی ما، چه کار باید انجام دهد یا چه کار می تواند انجام دهد؟
دکتر طباطبایی افزود: ما در یک وضعیت انسداد و فقدان اندیشه هستیم اما این یک وضعیت است نه یک نظریه، اهل فلسفه باید برای خروج از این وضعیت بکوشد تا باورهای بنیادینی را که در عرصه تفکر امتناع بوجود آورده اند کشف کنند و این وضعیت امتناع را تغییر دهد.
وجود متفکران ایرانی معتقد به فقدان فلسفه و فکر فلسفی و یا انسداد آن
همچنین دکتر «امیر مازیار»، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و دانش آموخته‌ی دکترای فلسفه هنر طرح این مورد را عجیب دانست از این جهت که تعداد پرشماری استاد و دانشجوی فلسفه در ایران مشغول فعالیت هستند، به قول علما وقوع شیء مهم ترین دلیل بر وجود آن است.
وی با بیان اینکه اما همچنان این پرسش پررنگ است و شنیده می شود، در ادامه به متفکرانی اشاره نمود که در ایران معتقد به فقدان فلسفه و فکر فلسفی یا انسداد آن هستند.
این دانش آموخته‌ی دکترای فلسفه هنر ضمن اشاره به اندیشمندان غربی چون هگل که به پایان فلسفه باور دارند، اظهار داشت: به اعتقاد او فلسفه یک امر جمعی و در واقع تفکر جمعی است از این منظر آیا فلسفه در ایران زنده است؟ این پرسش در وضعیت معاصر ایران بسیار معنادار است، چون در تاریخ و گذشته ما تفکر فلسفی وجود داشته و چهره هایی چون فارابی و غزالی و ملاصدرا متفکران زمان خود بودند.
دکتر مازیار افزود: اما در عصر معاصر، ما امتداد و تداوم تفکر فلسفی را نداریم. اگر تفکر فلسفی را خودآگاهی به جهان و وضعیت خود تعریف نماییم، می توانیم نتیجه بگیریم که آگاهی هایی که تولید می نماییم خیلی ناظر به خود نیست.
وی تصریح کرد: ما آثاری درباره متفکران قدیم خود یا متفکران جهان تولید می نماییم که خوب است اما این آثار به یک اندیشه معاصر درباره ایران و جهان یا وضع اندیشه در ایران معاصر انجامیده؟ به نظر می آید در این حوزه درخشش های کوتاهی داشتیم که تداوم منجر نشده است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه هنر خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم تفکر خودآگاهانه را آغاز نماییم به وساطت مفاهیم و به ایده نیاز داریم. به نظر می آید تکرار تفکر فلسفی قدیم و خوانش ملاصدرا و نظایر آن یا حتی خواندن کانت، نمی تواند ما را به خودآگاهی نسبت به وضعیت خودمان برساند.
فلسفه تقلیل یافته از بحران های این علم در ایران
در ادامه این نشست دکتر «میثم سفیدخوش»، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با اعتقاد به اینکه فلسفه یک امر ساخته شده است و می تواند یک روز هم در معرض فنا قرار بگیرد، اظهار داشت: برخی دانش های فلسفه نظری و برخی عملی اند. به گمان من اگر دانش فلسفه را مستقل از اجزای آن تصور نماییم، دانشی عملی است.
وی اضافه کرد: یکی از بحران های فلسفی در ایران است که دانشی کاهش پیدا کرده است و دایره بحث محدود شده است. چون اگر بعنوان مثال دانشجویی خارج از موضوعات متافیزیکی موضوعی انتخاب نماید، با چالش مواجه خواهد شد. اما درباره پرسش این نشست، به گمان من درباره امکان فلسفه در ایران میتوان اظهار داشت که هر گونه امکانی برای فلسفه در نسبت با سایر علوم قابل بررسی است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: پس مطلق دانش باید شکل بگیرد ـ شامل فلسفه یا سایر علوم ـ تا امکان فلسفه هم محقق شود. اما چنین چیزی در خلاء اتفاق نمی افتد. فلسفه عبارت است کوشش برای صورت بندی مطلق دانش و آنچه لزوم بسامان کردن زندگی انسان امروز است، مطلق دانش است. بدین سان فلسفه بعنوان یک دانش سازنده، کارش در جهت پیوند دادن دانش ها و جهت دهی کلی آن است. در ابتدای نشست، علی دهباشی در مقدمه ای کوتاه به تاریخچه و اهداف نام گذاری روز جهانی فلسفه اشاره نمود. به گفته‌ی او، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بعنوان پیشنهاد دهنده‌ی این روز، رهبری برنامه های جهانی آنرا برعهده دارد؛ در واقع این روز متعلق به همه کسانی است که به فلسفه اهمیت می دهند. توجه به نقش مهم فلسفه برای ایجاد رفاه انسانی، پیشبرد و ترویج صلح در جامعه یکی از اهداف یونسکو برای نام گذاری این روز است. ایشان در ادامه با معرفی سخنرانان، از آنها خواست تا از دو منظر به این پرسش پاسخ دهند که اساساً دانش فلسفه در ایران فعلیت یافته یا بالقوه امکان فعلیت یافتن آن وجود دارد یا خیر؟
«علی دهباشی»، سردبیر و صاحب امتیاز نشریه بخارا هم ضمن اشاره به تاریخچه و اهداف نام گذاری روز جهانی فلسفه اظهار داشت: سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد(یونسکو) بعنوان پیشنهاددهنده‌ی این روز، رهبری برنامه های جهانی آنرا برعهده دارد، در واقع این روز متعلق به همه کسانی است که به فلسفه اهمیت می دهند.
وی اضافه کرد: توجه به نقش مهم فلسفه برای ایجاد رفاه انسانی، پیشبرد و ترویج صلح در جامعه یکی از اهداف یونسکو برای نام گذاری این روز است.
در این نشست با استقبال مخاطبان مجازی، پرسش های فراوانی در خلال بحث عنوان شد که بخشی از آن در انتهای جلسه عنوان و بقیه به زمان دیگری موکول شد.
کافه فلسفه که از چندی قبل در محل کتابفروشی سابق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران بازگشایی شده و می کوشد تا پلی میان اجتماع و دانشگاه باشد و بحث های تخصصی را به صورت ساده تری در اختیار گروه پرشماری از علاقه مندان مباحث علوم انسانی قرار دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب