بهترین الگوی ارتباطی در سیره رضوی وجود دارد
عطر حرم: بی شك امامان معصوم (ع) از بهترین مهارت های ارتباطی برای انتقال پیام به مخاطبان استفاده می كردند چونكه پیام آنها بی هیچ كم و كاستی بعد از قرن ها به ما رسیده و با قوه عقل ما سازگاری دارد.
به گزارش عطر حرم به نقل از ایسنا، ارتباطات بعنوان یكی از اهرم های مؤثر در زندگی اجتماعی انسان است كه گسترش آن در دنیای امروزی از اركان مهم دستیابی به كارآمدی و پیشبرد فعالیت ها شمرده می شود و هر فرد، نهاد و سازمانی به آن نیاز دارد. در جهان كنونی ارتباطات نقش مهمی در همگام شدن با تغییرها و دستیابی به فناوری اطلاعات ایفا می كند و نبود آن مانع پیشرفت افراد و جامعه می شود، اما ارتباطات در فرهنگ و سیره رضوی به چه شكل بوده است؟
بی تردید امامان معصوم (ع) از بهترین مهارت های ارتباطی برای انتقال پیام به مخاطبان استفاده می كردند چونكه پیام آنها بی هیچ كم و كاستی بعد از قرن ها به ما رسیده و با قوه عقل ما سازگاری دارد؛ با نگاهی به زندگی امام رضا (ع) می بینیم كه ایشان در مدت كوتاه ولایتعهدی خود برمبنای فرهنگ امامت و ولایت شبكهٔ وسیعی از ارتباطات را بنا نهادند و از تمامی روش های مؤثر ارتباطی برای ابلاغ پیام الهی و هدایت بندگان بهره گرفتند تا دیگران را به دین الهی دعوت و افراد را به پیروی نظری و عملی از دستورهای الهی ملزم كنند.
هم زبانی و همدلی با مردم، توجه به حق و حقوق آنها، نفوذ بر مخاطب به وسیله علم و دانش، بازخورد نفوذ در دیگران ازجمله مهارت های ارتباطی بر اساس سیره رضوی است، فرهنگ و سیره رضوی مجموعه ای از آموزه های امام رضا (ع) و پدران پاك و معصومش تا پیامبر اكرم (ص) در حكمت نظری و عملی است كه این تعالیم مبین آیه های قرآن كریم و تجسم عینی و عملی آنها است.
هم زبانی با مردم و درك زبان مخاطب
شاید كلیدی ترین مهارتی كه می توان به آن اشاره نمود «هم زبانی با مردم و درك زبان مخاطب» است درواقع اولیــن مهــارت برای برقراری ارتباط مؤثر با مردم، دانسـتن زبان آن هاست، به فرموده امام رضا (ع) از خاصیت های ضـروری حجـت خـدا بـر روی زمیـن اعـم از انبیـا و اوصیـا دانسـتن زبـان عمـوم مـردم اسـت.
بیشـتر تناقض ها و درگیری های بیــن افــراد در ایجــاد و حفظ ارتباطات به ســبب متوجه نشــدن و درك نكــردن صحیــح پیــام توســط مخاطــب یــا فرســتادن ناصحیــح پیــام توسـط گویندۀ آن اسـت، هر فرد باید به درستی بـا مخاطبان ارتباط برقرار كند و از مخاطبان خود بازخورد بگیرد تـا متوجه شـود كه آیــا پیــام به درستی منتقل شده اســت یــا خیــر و در صــورت انتقــال نادرســت پیــام بــه مخاطـب، پیـام را تفسـیر كنـد تـا نارسـایی نداشـته باشـد.
امـام رضـا (ع) در زمان ولیعهدی خود بافرهنگ ها و لهجه هـای مختلفـی روبه رو بودنــد، بااین حال بــا زبــان مخاطبان تكلم می كردند و پیام خودرا به همگان می رساندند، درواقع آشنایی با زبان مخاطبان و فهم زبان ها یكی از كلیدی ترین مباحثی است كه باید موردتوجه قرار بگیرد.
اهمیت همدلی در سیره رضوی
مهارت دیگری كه می شود در سیره رضوی به آن رسید «همدلی» است، همدلی یعنـی احسـاس مشـترك داشـتن از یـك پدیـده و درك كـردن دیگـری توسـط فـردی دیگـر؛ همدلی درنهایت سـبب افزایـش تفاهـم و انسـجام و مشـاركت و ایجـاد اعتمـاد بین دو طـرف می شود.
نمونه های مختلفی از برخـورد كریمانه امـام رضـا (ع) را بـا مـردم سـراغ داریـم كه نشان از همدلی ایشان دارد، در سـیرۀ عملـی ایشان مشـاهده می نماییم كـه هیچ گاه بـه غلامان و بـردگان خــود دشــنام ندادنــد، بلكــه هنگامی كه ســفرۀ طعــام انداختــه می شد، همه غلامانِ و خادمان، حتی دربان و میرآخور را بــر سر سفرۀ غــذا می نشاندند.
بنابراین اگر كسی بخواهد طبق سیره رضوی رفتار كند باید با همه افراد فارغ از جنسیت، نژاد، طبقـه فرهنگـی، اجتماعی و اقتصادی رفتـاری مؤدبانـه و احترام آمیز داشـته باشـد و تبعیـض و بی عدالتی را به كار نبرد.
نفوذ بر مخاطب به وسیله علم و دانش
«نفوذ بر مخاطب به وسیله علم و دانش» یكی دیگر از مهارت های ارتباطی است كه در سیره رضوی مشهود است، برمبنای نظریات بر پایه علم بـه كمـك ارتباطـات می توان نگرش ها، باورها، ارزش ها یا رفتار دیگران را تغییر داد.
همان طور كه تاریخ نشان میدهد امـام رضـا (ع) بـا علـم و دانـش گسـتردۀ خـود، بسـیاری از مـردم حتـی مخالفـان خویـش را تحت تأثیـر قرار می داد، بطوریكه مأمون به خاطر همیـن نفـوذ بـر مـردم نگران بود و تمـام تـلاش خـود را بـرای محـدود كـردن ارتبـاط ایشـان بـا مـردم و نظـارت بـر كارهایشـان انجـام داد
امـام رضـا (ع) بـا آگاهـی از شـرایط اجتماعی مـردم در عهد عباسـیان ارتبـاط نزدیكـی بـا آنها برقـرار كردند، در دوران حكومـت عباسـی، مـردم و به خصوص شــیعیان، دچــار فقــر شــدید اقتصــادی و اعتقــادی بودنــد. تـلـاش امــام (ع) برای برطرف كــردن فقــر اقتصــادی، به وسیله بركــت دادن بــه كشــاورزی و برطرف ســاختن فقـر اعتقـادی، از طریـق شـركت در مناظـره بـا منحرفـان و تربیـت شـاگردان برجسـته بـود و این نشان از نفوذ ایشان دارد.
اعتمادآفرینی در سیره رضوی
یكی دیگر از مهارت های ارتباطی كه در سیره رضوی می تواند موردتوجه قرار بگیرد «اعتمادآفرینی» است، درواقع بین عناصر اعتمادآفرین و افزایش پذیرش مخاطب ارتباط مستقیمی وجود دارد، ازجمله عناصر اعتمادآفرین می توان به رازداری، استفاده از عناصر موردتوافق، صداقت و پایبندی به عهد و پیمان اشاره نمود.
این عناصر اعتمادآفرینی در فرهنگ رضوی با نشانه های مؤمن همخوانی دارد، بطوریكه امام رضا (ع) طی سخنانی فرمودند: «مؤمن ایمان ندارد تا آنگاه كه در رفتار او سه خصلت باشد، یكی از خدا و دیگری از پیغمبر و سومی از امام، اما سنت خداوند پوشیدن اسرار است، سنت پیامبر مدارا كردن با مردم است، اما سنت امام صبر و شكیبایی در مشكلات است».
یكی دیگر از مهارت های ارتباطی «گوش دادن پویا» است، این نكته در رفتار معصومان به شدت مشاهده می شود، امام رضا (ع) در قسمتی از حدیث كه پیامبر (ص) را توصیف می كند، می فرمایند هرگاه به طرف كسی توجه می كرد با همه جهاتش متوجه آن كس می شود، تمام نگاهش از روی دقت بود، این مسئله نشان از گوش دادن پویای پیامبر به مخاطب دارد.
در منش رضوی به خصوص در مناظره های حضرت، گوش دادن به سخنان طرف مقابل از خاصیت های ارتباطی امام رضا (ع) است، بطور مثال در مناظره با اصحاب ادیان، امام پرشكیب تمام از اول بامداد به سخنان ایشان گوش داده و سپس پاسخ می دادند بطوریكه مدت مناظره تا اذان ظهر طول می كشید و امام برای اقامه نماز مناظره را ترك می كرد.
موارد مطرح شده قسمتی از مهارت های ارتباطی موجود در سیره رضوی است، به قطع مؤثرترین ارتباط برای انتقال پیام های سنگین و دقیق الهی بوسیله معصومان انجام شده است، ماندگاری این پیام ها گواهی بر این مدعاست، در دنیای كنونی نیاز مبرمی به تبیین روش آنها در چارچوب های گوناگون كتاب، فضای مجازی، فیلم و داستان برای تطبیق با سلایق و علایق مختلف افراد در جامعه احساس می شود.
منبع: عطر حرم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب