سید ضیاء هاشمی در گزارش عطر حرم:
تحریم و فشار نمی تواند برای بنیان انقلاب مسئله ایجاد كند
به گزارش عطر حرم استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران اظهار داشت: پس از ۴۰ سال عقلای عالم باید بپذیرند كه تحریم ها و فشارهای اقتصادی و سیاسی نمی تواند برای بنیان انقلاب مسئله ایجاد كند.
سید ضیا هاشمی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران در گفتگویی به مناسبت چهلمین سالگرد جمهوری اسلامی به خبرنگار مهر اظهار داشت: ۴۰ ساله شدن انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران نمادی است از اینكه این انقلاب در جامعه ایران به بلوغ رسیده و جا افتاده است. مخالف ترین مخالفان انقلاب اسلامی هم بایستی الان بپذیرند كه انقلاب اسلامی یك حقیقت انكار ناپذیر در جغرافیای ایران است و این فرهنگ انقلاب اسلامی و گفتمان و مطالبات انقلاب اسلامی در جامعه ما جا افتاده و پذیرفته شده و به این سادگی تغییر پذیر نخواهد بود.
مدیر عامل خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: در طول ۴۰ سال قبل انواع و اقسام تهدیدها و مصائب و فراز و نشیب ها و مشكلات و نقص ها مطرح شده، اما در مورد نفس انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و ۲۲ بهمن بعنوان بنیان گذاری و آغاز این حركت جدید، ما می بینیم كه در جامعه ایران برای عموم ایرانی ها این مسئله یك پدیده جا افتاده و پذیرفته شده است. در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب هم علیرغم تهدیدهای خارجی شدیدی كه بود و فراز و نشیب تحریم ها و مشكلات اقتصادی و تورم و … باز هم دیدیم كه مردم در سطح وسیعی در این راهپیمایی شركت كردند.
هاشمی با اشاره به اینكه راهپیمایی ۲۲ بهمن یكی از مناسك ملی و انقلابی مردم ایران است كه در طول زمان برای مردم بعنوان یك نماد وحدت و حركت جا افتاده و اقشار مختلف جامعه ایرانی كه به انقلاب اسلامی تعلق خاطر دارند نسبت به این مراسم و مناسك ملی علاقه مندی پیدا كرده اند، اظهار داشت: در راهپیمایی ۲۲ بهمن دیدیم كه صرف نظر از شرایط جغرافیایی و برف و باران و هوای سرد و گرم یا صرف نظر از جناح بندی های سیاسی و گروه های چپ و راست و اصولگرا و اصلاح طلب و حتی فراتر از مرزهای قومی و مذهبی، شیعه و سنی و تهرانی و شهرستانی و شهرهای مختلف كم و بیش نسبت به این نماد ۲۲ بهمن یك علاقه مندی ویژه ای دارند و در راهپیمایی ۲۲ بهمن بعنوان یك مراسم و مناسك ملی و انقلابی شركت می كنند.
استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران اضافه كرد: شاهدیم كه در سال های مختلف علیرغم فراز و نشیب ها و مسائل مختلفی كه پیش می آید باز هم در هر حال این راهپیمایی یك راهپیمایی با شكوه می شود. برخلاف همه تهدیدها و مسائل مختلفی كه وجود داشت دیدیم كه مشاركت مردم یك مشاركت بالایی بود و چهلمین سالگرد انقلاب در این راهپیمایی جشن گرفته شد.
این راهپیمایی های پی در پی و در طول ۴۰ سال قبل بخصوص در چهلمین سالگرد، نشان داده است كه گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه نشأت گرفته از حركت انقلابی انقلاب اسلامی مردم ایران در سال ۱۳۵۷، امسال پس از ۴۰ سال در سال ۹۷ یك پدیده پذیرفته شده است و یك واقعیت قطعی و جا افتاده است
سید ضیا هاشمی افزود: ازاین رو به اعتقاد من این راهپیمایی های پی در پی و در طول ۴۰ سال قبل بخصوص در چهلمین سالگرد، نشان داده است كه گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه نشأت گرفته از حركت انقلابی انقلاب اسلامی مردم ایران در سال ۱۳۵۷، امسال پس از ۴۰ سال در سال ۹۷ یك پدیده پذیرفته شده است و یك واقعیت قطعی و جا افتاده است.
وی اضافه كرد: دنیای معاصر و تاریخ ایران با پدیده یك نظام سیاسی و یك گفتمان فرهنگی نشأت گرفته از انقلاب اسلامی مواجه می باشد كه در تاریخ ثبت شده و استمرار پیدا خواهد نمود. نتیجه ای كه از این تحلیل می گیرم این است كه از روز اول هم یك تفاوت تئوریك و گفتمانی بین فرهنگ و گفتمان انقلاب اسلامی با فرهنگ و سیاست آمریكا وجود داشته و در چهلمین سالگرد هم این تفاوت بیشتر از گذشته خودش را نشان داده، ولی در طول چهل سال این تعارض و فشارهایی كه به تبع آن به جامعه ایران وارد شده سبب نشده كه هژمونی و سیطره و هیمنه آمریكا بتواند این گفتمان را صدمه برساند و آنرا از حركت باز دارد.
سید ضیا هاشمی افزود: البته در عرصه عملی حتماً این تعارض قدرت های بزرگ برای محصول گفتمان انقلاب اسلامی یعنی نظام جمهوری اسلامی و حاكمیت مستقر در ایران مشكلاتی بوجود آورده و می كند. الان هم تحریم های اقتصادی و فشارهای سیاسی و تحریم های سیاسی مسئله و فشارهایی ایجاد می كند، ولی عقل سلیم حكم می كند كه پس از ۴۰ سال عقلای عالم باید بپذیرند كه این روش ها نمی تواند برای بنیان انقلاب مسئله ایجاد كند. با اینكه زحمت ایجاد می كند، اما حیثیت خود عاملان این نوع برخوردها بخصوص جریان های رادیكال در آمریكا را زیر سوال برد.
وی همینطور اظهار داشت: نگاهی كه جلوه اعلایش در مشی آقای ترامپ است و به شكلی ما با یك ترامپیسم در دنیا و بخصوص در آمریكا مواجه هستیم دارد در معرض چالش قرار می گیرد؛ نه فقط از سوی ایرانی ها و انقلاب ایران بلكه حتی در اروپا و شرق عالم و حتی در آمریكا و این نشان داده است كه گفتمان انقلاب اسلامی عناصر گفتمانی برجسته ای دارد كه در دنیای معاصر و مدرن مورد توجه قرار گرفته و برعكس رویكرد حاكم بر هیئت حاكمه آمریكا كه بیشتر از همه در سیاست های آقای ترامپ خودش را جلوه گر كرده در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی به چالش كشیده شده است.
سید ضیا هاشمی اضافه كرد: در سطح خاورمیانه و غرب آسیا به وضوح این را داریم می بینیم. در كشورهای منطقه مثل عراق و لبنان و تركیه و مالزی و همینطور در اروپا و شرق آسیا و حتی در خود آمریكا می بینیم كه خیلی از روشنفكران و جامعه شناسان و متفكران و منتقدان سیاسی این رویكرد را به چالش كشیده اند و من فكر می كنم این تعارض و دوگانگی بین گفتمان انقلاب اسلامی و گفتمان سیاسی آمریكا یك تعارض اصیل و جدی و ریشه دار است و سبب می شود كه در طول زمان و سال های آینده هم این تعارض را ببینیم و این چالش و لشكركشی متقابل ادامه پیدا می كند.
وی تصریح كرد: گفتمان آمریكایی تلاش می كند با بهره گیری از قدرت سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی گفتمان ما را به زانو در بیاورد و متقابلاً گفتمان انقلاب اسلامی از راه ظرفیت فرهنگی و اجتماعی و نظری خود و بهره گیری از رسانه های مدرن دارد گفتمان اسلام سیاسی و اسلام ناب و اسلام عدالت طلب و اسلامی كه منادی عدالت و كرامت انسانی به شكل توأمان است و تعارض ذاتی با رویكرد استكباری و امپریالیستی دارد را عرضه می كند.
سید ضیا هاشمی سپس اظهار داشت: اگر یك زمانی فقط سوسیالیسم گفتمان و سنت و ایدئولوژی امپریالیستی آمریكا را به چالش كشید ولی الان شاید مهم ترین چالش جدی رویكردهای استعماری و امپریالیستی آمریكا - كه صرف نظر از فضای فرهنگ خود مردم آمریكا دنبال یك رویكرد امپریالیستی و زیاده خواهانه در سطح جهان است - چالشی به نام گفتمان انقلاب اسلامی است كه طرفدار عدالت در سطح جهانی و مقابله با رویكرد زیادی خواهانه و زیادی طلبانه آمریكا است. به نظر می رسد در طول ۴۰ سال قبل مخاطبان و طرفداران گسترده ای هم نه فقط در ایران و غرب آسیا بلكه در كشورها و جوامع مختلف دنیا پیدا كرده و كماكان در كانون و خاستگاه و زادگاه خودش یعنی در ایران دارای طرفداران زنده و پویا است و حضور مردم در عرصه های گوناگون مانند راهپیمایی ۲۲ بهمن یك نشانه و نشانگر و حامی قوی بر وجود این گفتمان و تداوم و بالندگی و حیات این گفتمان است.
جامعه ما از حیث ذهنی به یك بلوغ و تكامل رسیده است و مردم ما تحلیل جهانی دارند و مسائل ملی را در افق جهانی تحلیل می كنند. به همین خاطر با وجود مشكلات اقتصادی و مشكلاتی كه در مورد تحریم ها وجود دارد ولی باز هم مردم در مقابل اینها سر خم نمی كنند
وی اضافه كرد: جامعه ما از حیث ذهنی به یك بلوغ و تكامل رسیده است و مردم ما تحلیل جهانی دارند و مسائل ملی را در افق جهانی تحلیل می كنند. به همین خاطر با وجود مشكلات اقتصادی و مشكلاتی كه در مورد تحریم ها وجود دارد و فشارهایی كه آمریكا می آورد و ارتجاع منطقه و جریان رادیكال بخصوص اسرائیل با محوریت نتانیاهو هم همراهی می كند، ولی باز هم مردم در مقابل اینها سر خم نمی كنند. به خاطر این كه این باور بر مبنای پایدار شدن گفتمان انقلاب اسلامی شكل گرفته كه عزت و اقتدار و استقلال مردم در این كشور است.
سید ضیا هاشمی تاكید كرد: مردم ما بر مبنای رویكرد و گفتمان انقلاب اسلامی این را پذیرفته اند كه باآنكه مقابله با گفتمان امپریالیستی آمریكا برای ما هزینه هایی دارد ولی كوتاه آمدن و تسلیم شدن در مقابل رویكردهای امپریالیستی هزینه های بیشتری برای جامعه ما دارد. این مطلقاً به معنای قطع ارتباط با غرب نیست. بلكه كشور ما تابحال هزینه هایی برای حفظ استقلال خودش و حفظ اقتدار ملی خودش داده و مردم وقتی در راهپیمایی می آیند یعنی باآنكه مشكلات را می بینند و مطالبه رفع مشكلات را دارند، اما در عین حال روی اساس كار و اصول كار این پایبندی و اعتقاد را دارند كه باید حفظ كارآمدی و حفظ استقلال را در عین تعامل سازنده با دنیا داشته باشند. ولی باید استقلال حفظ شود. مردم كماكان روی آن شعارها، باورها و دستاوردهایی كه انقلاب در تقابل با رویكردهای امپریالیستی و استكباری و زیاده خواهانه آمریكا داشته پایمردی می كنند و همین مطالبه را هم دارند كه این رویكرد و این چارچوب كلان تداوم پیدا كند.
وی افزود: درك و فهم سیاسی در جامعه ما بسیار بالاست و این اجتماعات این را نشان داده است كه جامعه ما مرزبندی های روشنی دارد. اولاً نسبت به استقلال ملی و حفظ آرمان های انقلاب یك مطالبه جدی دارد و ثانیاً متوجه منشأ خارجی مشكلات و مسائل و تفكیك آنها از مسائل داخلی است. باآنكه جامعه ما در كنار دستاوردهای ارزشمند ای كه دارد مشكلاتی هم دارد، اما جامعه دارد توجه می دهد به این كه بخش عمده ای از منشأ مشكلات مربوط به فشارهایی است كه به خاطر تضعیف بنیان های انقلاب اسلامی انجام می شود و مردم بر این اساس در آن بخش مقاومت می كنند و اعلام مقاومت می كنند و در عین حال برای رفع مشكلات و پیشرفت كشور مطالبه این را دارد كه همه مسئولان و همه احزاب و جریان ها و همه مسئولیت دارند و در معرض مطالبه مردم قرار دارند.
سید ضیا هاشمی اضافه كرد: همه قوا از دولت و مجلس و قوه قضائیه تا همه نهادهایی كه مسئولیت دارند، در معرض مطالبه مردم هستند و در كنار این مطالب این فهم و تحلیل و درك هم دارد مطرح می شود كه اگر رویكردهای داخلی به سمت عدالت و كارآمدی و استقلال و آزادی باشد و كرامت انسان ها حفظ شود و جلوی سو استفاده ها گرفته شود مردم در مقابل فشار خارجی مقاوم خواهند بود و از مسئولان كشور و سیاست گذاران هم مطالبه حفظ این استقلال را دارند. این نشان داده است كه كماكان پیام و ندای انقلاب زنده است و این زنده بودن بالندگی در میان اقشار مختلف است و منحصر به یك گروه و یك جناح هم نیست.
ارتقا سرمایه اجتماعی مستلزم این است كه سلیقه های مختلف بتوانند در كنار هم همزیستی مسالمت آمیز و هم افزایی داشته باشند
وی همینطور عنوان كرد: سرمایه اجتماعی در جامعه ما مستلزم جلب مشاركت عموم مردم است. در یك جامعه آزاد مثل ایران رویكردهای مختلف وجود دارد و دیدگاه ها و سلایق مختلف است. ارتقا سرمایه اجتماعی مستلزم این است كه سلیقه های مختلف بتوانند در كنار هم همزیستی مسالمت آمیز و هم افزایی داشته باشند.
سید ضیا هاشمی افزود: ازاین رو من گمان می كنم در سال های مختلف از این ناحیه ظرفیت خوبی داشته ایم كه هر مسئله و اختلاف نظری در كشور وجود داشته باشد ولی در مسئله انقلاب اسلامی یك وفاق ملی وجود دارد. مثل برخی مسائل دیگر چون دفاع مقدس و اقتدار و عزت ایران و ایرانی ها.
وی سپس تصریح كرد: وقتی یك كشور ارزش های متعالی مشترك در جامعه داشته باشد، حركت های اجتماعی حول آن ارزش ها شكل می گیرد. مسئله این است كه منشأ این ارزش ها چیست؟ در جامعه ما این ارزش ها منشأ دینی و تاریخی دارد. یعنی ارزش هایی بر مبنای اصول فرهنگ اسلامی و ایرانی در كشور ما وجود دارد. مردم مطالبه استقلال و عزت ملی دارند و مطالبه آزادی دارند و این گفتمان و رویكرد و الگوی سیاسی و اجتماعی كه این مطالبات و ارزش ها را حمایت می كند مورد حمایت و محبوبیت مردم قرار می گیرد و مردم مقاومت می كنند.
سید ضیا هاشمی اضافه كرد: اما در عین حال به نظر من برای تحلیل عالمانه این پدیده نیاز است كه داده های راهپیمایی ۲۲ بهمن و انقلاب اسلامی و تداوم حیات جمهوری اسلامی در مراكز علمی ما مطرح شود و در یك گفتگوی باز و آزاد بحث و گفتگوها و نقد و نقادی ها شكل بگیرد تا بتوانیم از حیث علمی هم نقش آفرینی داشته باشیم و نظریه پردازی و مفهوم پردازی نماییم و با تدوین مفاهیم و نظریه های جدید بتوانیم ساماندهی نظری و فكری بهتری برای این مورد داشته باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب